ԲԱՆ Ե
ՎԵՐՍՏԻՆ ՅԱՒԵԼՈՒԱԾ ԿՐԿԻՆ ՀԵԾՈՒԹԵԱՆ ՆՈՐԻՆ ՀՍԿՈՂԻ ԱՌ ՆՈՅՆ ԱՂԵՐՍ ՄԱՂԹԱՆԱՑ ԲԱՆԻ
Ի ԽՈՐՈՑ ՍՐՏԻՑ ԽԱՒՍՔ ԸՆԴ ԱՍՏՈՒԾՈՅ
Ա
Եւ արդ, ես՝ երկրածինս մարդ,
Կենցաղականաւ անկայուն գոյիւս զբաղեալ
Եւ յիմարութեամբ պատրողականաւ գինեաւս թմբրեալ,
Որ ամենայնիւ ստեմ և ոչ միով իւիք ճշմարտեմ,
Քանզի որո՞վք դիմաւք վերագրեցելովք նշանակաւք աղարտեցելովք
Յանդգնեցայց լինել յանդիման քում դատաստանիդ, ո՛վ իրաւադատ,
Ահաւոր, անճառ, անպատում, հզաւր, Աստուած բոլորից։
Քանզի դասեալ աստստին ի սոյն
Զապերախտութիւն մեղուցեալ անձինս առ քումդ երախտիս՝
Ցուցից զիրաւունս քո՝ միշտ զաւրացեալ,
Եւ զանիրաւութիւնս իմ՝ յաւէտ պարտաւորեալ։
Բ
Որ արարեր զիս ի քո պատկեր պանծալի՝
Ի ձեռն վեհիդ տպաւորութեան զտկարս աւժանդակելով,
Զարդարեցեր բանիւ, փայլեցուցեր փչմամբ,
Մտաւք ճոխացուցեր, իմաստիւք աճեցուցեր,
Հանճարով հաստատեցեր, ի շնչականացն որոշեցեր,
Հոգւով իմանալեաւ խառնեցեր,
Իշխանականին գոյիւ պճնեցեր,
Ծնար հայրաբար, սնուցեր դայեկապէս, տածեր ստացողապէս,
Տնկեցեր զամբարիշտս ի քումդ գաւթի,
Ջրովն կենաց ոռոգեցեր,
Աւազանին ցաւղով մաքրեցեր,
Կենաց վտակաւն արմատացուցեր,
Հացիւդ երկնայնով ջամբեցեր,
Աստուածային արեամբդ արբուցեր,
Անհպիցն և անհասանելեացն ընտանեցուցեր,
Զաչս երկրեղէն ի քեզ համարձակեցեր,
Լուսովդ փառաց վերածածկեցեր,
Զհողանիւթ մատունս անմաքուր ձեռացս ի քեզ մատուցեր,
Զմոխիրս անարգ, մահացու, իբր զնշոյլ լուսոյ, յարգեցեր,
ԶՀայր քո հզաւր, ահաւոր, աւրհնեալ՝
Մարդասիրապէս և անարժանիս իմոյ անձին կնքեցեր։
Գ
Ո՛չ կիզեր զբերանս, լցեալ նանրութեամբ, ի ժառանգակիցն կարդալ զքեզ,
Ո՛չ կշտամբեցեր զյանդգնեալս ի քո կցորդութիւն,
Ո՛չ ստուերացուցեր զտեսիլ աչացս ի քումդ ակնարկութիւն,
Ո՛չ արգելանաւ կապանացն ընդ մահապարտացն տարագրեցեր,
Ո՛չ խորտակեցեր զդաստակ բազկիս, որ անմաքրապէս առ քեզ համբառնայր,
Ո՛չ մանրեցեր զոստս իմոց մատանց ի շաւշափելն զբանդ կենաց,
Ո՛չ պատեցին զինև մառախուղք ի ձաւնելն զքեզ, ահաւոր,
Ո՛չ փշրեցեր զպարս ատամանցս յըմբոշխնելն զքեզ, անսահմանելի,
Ո՛չ գնացեր բարկութեամբ խոտորնակ՝ խոտորնակի ընդ քեզ հետևողս,
Իբր ընդ վրիպեալ տունն Իսրայելի,
Ո՛չ խայտառակեցեր ի հարսնարանիդ զանարժանս քումդ պարերգութեան,
Ո՛չ ի գծուծ հանդերձին տեսիլ՝ զանաւրինեալս յանդիմանեցեր,
Ո՛չ կապանաւք ձեռացս և ոտիցս յարտաքին խաւարն հալածեցեր։
Դ
Զայս ամենայն մասունս բարեաց
Եւ զներելոյս երկայնմտութիւն, ընկալեալ ի քէն,
Բարերար, աւրհնեալ և յամենայնի միշտ երկայնամիտ,
Փոխատրեցի վնասակարս պարտեաց
Անթիւ և բազմաւրինակ անաւրէնութիւնս մարմնականաց և անձնականաց,
Ամենակիր բազմածուփ խորհրդոց, յուզմանց երկրաքարշութեանց։
Զայսոսի՛կ քեզ, Աստուած իմ և Տէր, ընդ այսքանեաց բարեաց փոխաբերեցի,
Զա՛յս քեզ ինձէն հատուցի չարիս,
Ըստ մովսեսեան յանդիմանութեանն առակի,
Մոռացեալ զիմաստութիւն՝ սիրողս յիմարութեան,
Զա՛յսց բարեաց երախտեաց կաճառս
Ընդունայնութեան գնացիւք չարաչար ունայնացուցի,
Զա՛յս լուսաւորութիւն շնորհաց անճառից,
Ի բարձրելոյդ խնամոց բարդեցեալ,
Մրրկաւն խելագարութեան ցնդեցի։
Ե
Եւ թէպէտ բազում անգամ ծանուցար՝
Կարկառմամբ ձեռին քո այցելութեան ձգել զիս առ քեզ,
Ոչ հաւանեցայ, ըստ մարգարէին, որ զԻսրայելէ ամբաստանութեան։
Եւ թէպէտ խոստացայ, դաշնաւորեցի քեզ հաճոյանալ,
Եւ ոչ ընդ այսմ սահմանաւ ուխտիւ փակեցայ,
Այլ դարձեալ զնոյն նիւթեցի չարիս,
Անդստին յոճն առաջին մատեայ,
Փշոցն մեղաց հերկեցի զանդաստան սրտիս յորոմանն արդիւնատրութիւն։
Առ իս ելանեն առածք աստուածարեալ սուրբ մարգարէիցն.
Քանզի մնացեր յինէն խաղողոյ,
Եւ ես ընդ այնորիկ փուշ շառաւիղեցի,
Դարձայ յանախորժ դառնութիւն պտղոյ՝ այգիս աւտարացեալ,
Բուռն հարի զանհաստատ հողմոյ,
Որովք միշտ տատանեալ՝ այսր անդր տարաբերիմ,
Ըստ ձայնի երանելոյն Յոբայ՝ ընդ ճանապարհ իմն անդարձ գնացի,
Ի վերայ աւազոյ զշինուածս յիմարութեան կառուցի։
Լայնատարր հետովք խաբեցայ կենացն անձկալեաց հասանել,
Փակեցի ինձէն զելիցն ուղևորութիւն,
Բացի կամաւ զկորստեան խորխորատն,
Խցի զպատուհան լսելեաց իմոց՝ առ բանիդ կենաց ընդունելութիւն,
Կափուցի զաչաց հոգւոյս հայեցուած՝ առ ի զկենացն դեղ նկատել։
Ո՛չ ընդոստեայ ի թմբրութեանց լքմանէ մտացս՝
Ի պատգամ փողոյդ ահաւորութեան,
Ո՛չ զգաստացայ ի բողոք գուժի հրափորձական աւուրն ընտրութեան,
Ո՛չ երբէք զարթեայ ի նիրհմանէ քնոյն մահացուի,
Որ ի կորուստն տպաւորեալ կարապետէ,
Ո՛չ ետու հանգիստ քո Հոգւոյդ ի մարմնեղէնս տաղաւարի,
Ո՛չ ընդ բնութիւն շնչոյս խառնեցի զմասն շնորհաց քումդ պարգևի,
Իմովս ձեռաւք կոչեցի կորուստ, ըստ առակողին,
Զհոգիս կենդանի մահացուցանել։
Զ
Եւ զի՞նչ է ինձ սակաւս և նուազագոյնս յաւդել
Սահմանս կսկծելիս չափաբերականս,
Մինչ անցեալ է ըստ քանակութեան և վրիպեալ ըստ բժշկութեան։
Արդ, քո է ընձեռել կեանս հոգւով մեռելոյս
Եւ անոխակալութեամբ մատչել առ այցելութիւն դատապարտելոյս,
Որդի Աստուծոյ կենդանւոյ, քեզ փա՜ռք յամենայնի։
Ամէն։
――――――――――――