Կոլորադոյի Բոուլդեր համալսարանի և Գերմանիայի Մաքս Պլանկի ինստիտուտի գիտնականները բացահայտել են, որ մարդու ուղեղը կարող է ձևավորել նոր նեյրոնային կապեր և փոխել վարքագիծը՝ հիմնվելով զուտ երևակայական փորձի վրա։
Չմոռանաք բաժանորդագրվել մեր Telegram ալիքին:
Ուշագրավ հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Nature Communications գիտական ամսագրում։
Ինչպե՞ս է անցկացվել գիտափորձը
Հետազոտությանը մասնակցել է 50 կամավոր։ Նախապես յուրաքանչյուր մասնակից կազմել է 30 ծանոթ մարդկանց ցուցակ՝ դասակարգելով նրանց ըստ համակրանքի։ Այնուհետև մասնակիցներին տեղավորել են ՄՌՏ (մագնիսառեզոնանսային տոմոգրաֆիա) սարքի մեջ։ Ընթացքում նրանց հայտնել են ցուցակից որևէ «չեզոք» մարդու անուն և խնդրել 8 վայրկյանի ընթացքում մանրամասն պատկերացնել նրա հետ կապված դրական կամ բացասական սցենար։
Ուղեղի արձագանքը երևակայությանը
30 մասնակցի ուղեղի սկանավորումը ցույց է տվել երկու կարևոր հատվածների՝ վենտրալ ստրիատումի (պատասխանատու է պարգևատրման զգացողության համար) և դորսոմեդիալ պրեֆրոնտալ կեղևի (կապված է հիշողության հետ) միաժամանակյա ակտիվացում։
Հատկանշական է, որ դրական փորձ երևակայելիս՝ ուղեղում գրանցվել է ռեակցիա, որը բնորոշ է «պարգևատրման կանխատեսման սխալ» (reward prediction error) մեխանիզմին։ Սա այն գործընթացն է, որն ամրապնդում է մեր նախասիրությունները, երբ մենք անսպասելի հաճելի փորձառություն ենք ունենում։
Երևակայության ազդեցությունը իրական հարաբերությունների վրա
Հետագա թեստավորումը բացահայտել է, որ մասնակիցների վերաբերմունքը ցուցակում նշված մարդկանց նկատմամբ փոխվել է՝ կախված նրանից, թե ինչպիսի սցենարներ էին նրանք պատկերացրել։ Մարդիկ սկսել են նախապատվություն տալ նրանց, ում հետ մտովի դրական պահեր էին «ապրել», թեև իրականում որևէ շփում տեղի չէր ունեցել։
Կարդացեք նաև՝ Ինչո՞ւ ենք վատն ավելի լավ հիշում, քան լավը
Գիտական եզրահանգում և կիրառում
Հետազոտության առաջատար հեղինակ Արոմա Դաբասի խոսքով՝ ստացված տվյալները բացատրում են, թե ինչպես է ապագա իրավիճակների մտովի մոդելավորումն ազդում մարդու մոտիվացիայի և հետագա ընտրության վրա։ Գիտնականները նշում են, որ այս մեխանիզմը մեծ ներուժ ունի ֆոբիաների և տագնապային խանգարումների թերապիայի մեջ կիրառվելու համար։
Պարզ և կարճ՝ ի՞նչ է սա նշանակում
Պատկերացրեք, որ դուք նստած եք տանը և ուղղակի մտքներովդ անցկացնում եք, որ ձեր ծանոթի հետ շատ լավ ժամանակ եք անցկացնում։ Ձեր ուղեղը այդ պահին չի հասկանում, որ դուք ընդամենը երազում եք։ Այն դա ընդունում է որպես ճշմարտություն։
Արդյունքում, երբ հաջորդ անգամ տեսնեք այդ ծանոթին, դուք նրան ավելի շատ կսիրեք ու կհարգեք, որովհետև ձեր ուղեղը «հիշում է», որ դուք իրար հետ լավ եք եղել, չնայած իրականում նման բան չի եղել։ Այսինքն՝ մենք կարող ենք մեր ուղեղին «խաբել» ու փոխել մեր վերաբերմունքը մարդկանց հանդեպ՝ պարզապես մտածելով։
Գրանցվիր մեր 
