Հավանաբար մտածում եք, որ դուք եք վերահսկում Ձեր որոշումները։ Բայց ի՞նչ կասեք, եթե ասենք, որ Ձեր մտքերը, նախասիրությունները և նույնիսկ տրամադրությունը գաղտնի կառավարում են՝ առանց Ձեր իմացության։

Չմոռանաք բաժանորդագրվել մեր Telegram ալիքին:

Սոցցանցերը, որոնման համակարգերը, հավելվածները՝ բոլորը նախագծված են այնպես, որ վերահսկեն մեր ուղեղը, ստիպեն մեզ երկար մնալ էկրանների առջև, ընդունել որոշակի կարծիքներ և նույնիսկ փոխել մեր վարքագիծը։

📌 Ալգորիթմները՝ նոր «ուղեղի ծրագրավորողներ»

Սոցցանցերի ալգորիթմները մշտապես վերլուծում են մեր վարքագիծը, հասկանում, թե ինչն է մեզ գրավում, և մատուցում են հենց այն բովանդակությունը, որը մեզ կստիպի մնալ էկրանի առջև։ Ուզում ես միայն մեկ րոպեով ստուգել Facebook-ը կամ TikTok-ը, բայց հանկարծ հայտնաբերում ես, որ արդեն 30 րոպեից ավել է այնտեղ ես՝ մոռանալով, թե ինչու էիր բացել ծրագիրը։

👉 Հակաքայլ. սահմանափակեք օգտագործման ժամանակը, օգտագործեք հավելվածներ, որոնք արգելափակում են սոցիալական մեդիայի ավելորդ օգտագործումը։

🧠 Դոպամինի թակարդը

Յուրաքանչյուր «like», «comment» կամ նոր տեսանյութ՝ ազդում է մեր ուղեղի վրա ինչպես թմրանյութ։ Տեխնոլոգիական ընկերությունները գիտեն սա և իրենց բովանդակությունը դարձնում են գերհրապուրիչ, որպեսզի ստանաք ավելի շատ դոպամին (երջանկության հորմոն) և մնաք կախվածության մեջ։

👉 Հակաքայլ. գործածեք «գորշ էկրան» (grayscale mode), քանի որ գունազրկված ինտերֆեյսը պակաս գրավիչ է։

🔄 Կեղծ իրականության ազդեցությունը

Արհեստական բանականությունը ֆիլտրում է այն, ինչ տեսնում եք՝ ստեղծելով «փուչիկ» (filter bubble), որտեղ դուք միայն այնպիսի տեղեկություններ եք ստանում, որոնք համընկնում են ձեր նախկին կարծիքների հետ։ Արդյունքում՝ ձեր աշխարհայացքը նեղանում է, իսկ մանիպուլյացիայի վտանգն ավելանում է։

👉 Հակաքայլ. պարբերաբար ստուգեք տարբեր աղբյուրներ, օգտագործեք հակադիր տեսակետներ պարունակող լրատվական կայքեր։

Կարդացեք նաև՝ Մի քանի փաստ այն մասին, թե ինչպես են սոցցանցերն ազդում ձեր պահվածքի վրա

🎯 Ի՞նչ անել, որ չդառնաս տեխնոլոգիաների գերի

✔ Անջատեք ծանուցումները, որպեսզի չլինեք հավելվածների կամ սոցցանցերի ստրուկ։

✔ Նախօրոք պլանավորեք ձեր օնլայն ժամանակը, որպեսզի չհայտնվեք TikTok-ի անսպառ օվկիանոսում։

✔ Արհեստականորեն ստեղծեք «off-screen» ժամանակ՝ զբաղվելով սպորտով, ընթերցանությամբ կամ պարզապես քայլելով բնության մեջ։

✔ Կիրառեք «info diet»՝ վերահսկելով, թե ինչ տեղեկատվություն եք սպառում։

Տեխնոլոգիաները հզոր գործիք են, բայց երբ մենք դառնում ենք դրանց գերին՝ կորցնում ենք մեր անկախությունը։ Եղեք խելացի, կառավարեք տեխնոլոգիաները, այլ ոչ թե թույլ տվեք, որ դրանք կառավարեն ձեզ։

֊֊֊֊֊֊֊֊֊֊

Եթե ձեզ համար օգտակար էր, կիսվե՛ք այս հոդվածով, թող նաև ուրիշները պաշտպանվեն թվային մանիպուլյացիայից։