Ծանո՞թ իրավիճակ է. դուք բացում եք Wildberries-ը կամ Temu-ն՝ ընդամենը մեկ, կոնկրետ բան գտնելու համար։ Գուցե դա հեռախոսի էժան պատյա՞ն է, խոհանոցային հարմարավետ մի հարմարանք, թե՞ ուղղակի զվարճալի մի մանրուք։ Դուք գտնում եք այն, ավելացնում զամբյուղի մեջ, բայց հետո… հավելվածը ձեզ ցույց է տալիս «Այս ապրանքի հետ գնում են նաև…» բաժինը։

Չմոռանաք բաժանորդագրվել մեր Telegram ալիքին:

Եվ սկսվում է մոգությունը։ Այդ նոր, փայլուն իրի կողքին ձեզ հանկարծ պետք է գալիս նաև համապատասխան գույնի ականջակալների պահոց, սեղանի համար դեկորատիվ անձեռոցիկ, կամ նույն ոճի մեջ լուծված մեկ այլ «անհրաժեշտ» իր։ Մի քանի քլիք, և ձեր զամբյուղում արդեն մեկի փոխարեն հինգ իր է, իսկ վերջնական գումարը հեռու է նախատեսվածից։

Շնորհավորում ենք, դուք հենց նոր ընկաք հոգեբանական մի հնարամիտ թակարդի մեջ, որն ունի անուն՝ Դիդրոյի էֆեկտ։ Եվ սա ձեր բանկային քարտի թիվ մեկ թշնամիներից է։

Ո՞վ էր այդ Դիդրոն և ի՞նչ կապ ունի նրա խալաթը ձեր Wildberries-ի պատվերների հետ

Պատմությունը սկսվում է 18-րդ դարի Ֆրանսիայում։ Փիլիսոփա Դենի Դիդրոն իր կյանքի մեծ մասն ապրել է համեստ պայմաններում։ Սակայն մի օր նրա ընկերը նրան նվիրում է շքեղ, վառ կարմիր գույնի խալաթ։ Դիդրոն հիացած էր։

Բայց երջանկությունը երկար չի տևում։ Երբ նա հագնում էր իր նոր, էլեգանտ խալաթը և նստում իր հին, մաշված գրասեղանի մոտ, ինչ-որ բան այն չէր։ Շքեղ խալաթը բացահայտ «վիճում էր» իր համեստ կահույքի հետ։ Նոր խալաթի ֆոնին իր հին գորգը թվում էր խղճուկ, աթոռը՝ անշուք, իսկ նկարները՝ խամրած։

Եվ նա սկսեց… Նախ, նա փոխարինեց իր հին աթոռը նոր, թանկարժեք բազկաթոռով։ Հետո հասկացավ, որ նոր բազկաթոռին սազական չէ հին գրասեղանը։ Գնեց նոր գրասեղան։ Հետո եկավ գորգերի և նկարների հերթը։

Արդյունքում, Դիդրոն ոչ միայն պարտքերի մեջ ընկավ, այլև հասկացավ, որ դարձել է իր իսկ խալաթի ստրուկը։ «Ես իմ հին խալաթի տերն էի, բայց դարձա նրաի ստրուկը», – գրել է նա իր «Ցավեր իմ հին խալաթի համար» էսսեում։

Ինչպե՞ս են Temu-ն և Wildberries-ը դարձել Դիդրոյի էֆեկտի չեմպիոններ

Եթե Դիդրոն ապրեր մեր օրերում, նա, հավանաբար, կլիներ այս հավելվածների ամենաակտիվ օգտատերերից։ Այս հարթակները վարպետորեն օգտագործում են Դիդրոյի էֆեկտը՝ մեզ դրդելով ավելի շատ գնումներ կատարել։

Դիդրոյի էֆեկտի հիմքում ընկած է մեր ենթագիտակցական ձգտումը դեպի ներդաշնակություն։ Մեր իրերը մեր ինքնության մի մասն են։ Երբ մեր «իրերի էկոհամակարգ» է մտնում մի նոր օբյեկտ, այն խախտում է հարմոնիան։ Եվ որպեսզի վերականգնենք այդ ներդաշնակությունը, մենք սկսում ենք «թարմացնել» շրջապատող ամեն ինչ՝ ստեղծելով ծախսերի անվերջ շղթա։

• Temu-ի սցենարը. Դուք գնում եք սեղանի համար գեղեցիկ, մինիմալիստական գրչաման՝ ընդամենը 2 դոլարով։ Հավելվածն անմիջապես ձեզ ցույց է տալիս նույն ոճի մկնիկի գորգ, մալուխների օրգանայզեր և մոնիտորի տակդիր։ Դրանք բոլորն էլ շատ էժան են։ Դուք մտածում եք. «Ինչո՞ւ չէ, եկեք ամբողջականացնենք հավաքածուն»։ Եվ ահա, 2 դոլարի փոխարեն դուք ծախսում եք 15 դոլար՝ իրերի համար, որոնց մասին 5 րոպե առաջ անգամ չէիք էլ մտածում։
• Wildberries-ի սցենարը. Դուք պատվիրում եք ամառային մի զգեստ։ Մինչ վճարում եք, կայքը ձեզ առաջարկում է «կերպարը լրացնելու» համար համապատասխան կոշիկներ, պայուսակ և նույնիսկ ականջօղեր։ Յուրաքանչյուրը՝ առանձին վաճառողից, բայց բոլորը միասին ստեղծում են անդիմադրելի, ամբողջական կերպարի պատրանք։ Մեկ զգեստ գնելու փոխարեն դուք պատվիրում եք ամբողջական զգեստապահարան։

Կարդացեք նաև՝ Ինչպես է փողը իրականում ազդում մարդու հոգեբանության վրա: Դուք կզարմանաք

Ինչպե՞ս չդառնալ ձեր նոր իրերի ստրուկը. 4 պարզ քայլ

Լավ նորությունն այն է, որ այս թակարդից կարելի է խուսափել։ Պարզապես պետք է լինել ավելի գիտակից։

1. Ճանաչեք թշնամուն դեմքով։ Հենց այն գիտակցումը, որ գոյություն ունի Դիդրոյի էֆեկտ, արդեն իսկ կես հաղթանակ է։ Հաջորդ անգամ, երբ Temu-ն ձեզ առաջարկի «հավաքածուն լրացնել», կանգ առեք և ասեք ձեզ. «Ահա՜, սա հենց Դիդրոյի էֆեկտն է»։
2. Գնացեք կոնկրետ ցուցակով։ Առցանց գնումներ կատարելուց առաջ կազմեք հստակ ցուցակ, թե ինչ է ձեզ պետք։ Մտեք հավելված, գտեք այդ իրերը և փակեք այն։ Մի՛ թափառեք «առաջարկվող» բաժիններով։ Դա նույնն է, ինչ սոված գնալ սուպերմարկետ։
3. Կիրառեք «մեկը ներս, մեկը դուրս» կանոնը։ Նոր իրեք գնո՞ւմ։ Ազատվեք նույն կատեգորիայի հին իրից։ Սա կօգնի խուսափել իրերի կուտակումից և կստիպի երկու անգամ մտածել՝ արդյոք նոր գնումն արժե հնից հրաժարվելուն։
4. Թողեք իրերը զամբյուղում 24 ժամ։ Եթե գայթակղությունը մեծ է, ավելացրեք ցանկալի իրերը զամբյուղի մեջ, բայց մի՛ վճարեք։ Փակեք հավելվածը և վերադարձեք դրան մեկ օր հետո։ Շատ հավանական է, որ այդ իրերի մեծ մասն արդեն այդքան էլ անհրաժեշտ չի թվա։

Ի վերջո, իրերը պետք է ծառայեն մեզ, ոչ թե մենք՝ իրերին։ Թույլ մի տվեք, որ մի գեղեցիկ խալաթ կամ էժան գրչաման թելադրի ձեզ, թե ինչպես պետք է ապրեք և ինչի վրա ծախսեք ձեր գումարը։

Իսկ դուք երբևէ ընկե՞լ եք Դիդրոյի էֆեկտի թակարդը՝ Wildberries-ում կամ Temu-ում գնումներ անելիս․․․