Այսօր մենք տեղեկությունը ստանում ենք վայրկյանների ընթացքում՝ Facebook-ի, Instagram-ի, TikTok-ի և Telegram-ի ժապավենները մեր առջև բացում են անհավատալի պատմություններ, շոկային նորություններ և «գաղտնի փաստեր», որոնք հաճախ իրականության հետ կապ չունեն։ Ինչպե՞ս խուսափել ապատեղեկատվությունից և զանազանել ճշմարտությունը կեղծիքից։ Ահա մի քանի պարզ քայլ, որոնք կօգնեն ձեզ չխաբվել։

Չմոռանաք բաժանորդագրվել մեր Telegram ալիքին:

1. Ստուգեք Աղբյուրը՝ Արդյո՞ք Այն Վստահելի Է

Եթե նյութը ձեզ թվում է չափազանց սկանդալային կամ անհավանական, մի շտապեք կիսվել։ Նախ ստուգեք, թե որտեղից է այն եկել։

• Պաշտոնական աղբյուրներ – եթե նորությունն իսկապես կարևոր է, այն կհայտնվի վստահելի կայքերում կամ պաշտոնական լրատվամիջոցներում։
• Սոցցանցերի էջեր – զգույշ եղեք անհայտ էջերից։ Հաճախ կեղծ լուրերը տարածվում են անանուն կամ կասկածելի էջերից, որոնք չունեն ստուգված կարգավիճակ։

2. Ուշադրություն դարձրեք Մանրամասներին և Տարեթվին

Ապատեղեկատվության տարածողները հաճախ օգտագործում են հին նորություններ՝ ներկայացնելով դրանք որպես թարմ իրադարձություններ։

• Ստուգեք լուրի հրապարակման ամսաթիվը։
• Եթե հոդվածում բացակայում են կոնկրետ փաստեր՝ ժամանակը, վայրը, կոնկրետ անունները, դա արդեն կասկածի տեղիք է տալիս։

3. Ուշադրություն դարձրեք Տեքստի Որակին և Սխալներին

Լուրջ լրատվական աղբյուրները երբեք թույլ չեն տալիս տեքստում տարրական սխալներ։ Եթե հոդվածը «լեցուն է» տառասխալներով կամ տարօրինակ նախադասություններով, մեծ հավանականությամբ դուք գործ ունեք ոչ պրոֆեսիոնալ բովանդակության հետ։

• Կեղծ լուրերի հեղինակները հաճախ օգտագործում են սենսացիոն վերնագրեր, որպեսզի գրավեն ձեր ուշադրությունը՝ «ՇՈԿ», «Անհավատալի», «Դուք չեք հավատա»։
• Մտածեք. եթե վերնագիրը «գոռում է», իսկ բովանդակությունը սակավ տեղեկատվություն է տալիս, ժամանակն է կասկածել։

Կարդացեք նաև՝ Ինչպե՞ս են սոցիալական ցանցերը փոխել իրականության մեր ընկալումը

4. Ստուգեք Լուսանկարներն ու Տեսանյութերը

Կեղծ լուրերը հաճախ օգտագործում են մանիպուլացված կամ կտրուկ փոփոխված լուսանկարներ։

• Google Reverse Image Search կամ Yandex Image Search գործիքները կօգնեն պարզել, արդյոք լուսանկարը տեղին է տվյալ լուրի համար։
• Եթե տեսանյութում ակնհայտ մոնտաժ կամ անտրամաբանական հատվածներ կան, դա ևս ազդանշան է։

Եզրակացություն

Այսօր ամենակարևոր հմտություններից մեկը տեղեկատվությունը զտելու ունակությունն է։ Եղեք առավել ուշադիր և քննադատաբար վերաբերվեք այն ամենին, ինչ տեսնում եք սոցիալական մեդիայում։ Մի՛ վստահեք առաջին իսկ աղբյուրին, ստուգեք փաստերը և խուսափեք կեղծ լուրեր տարածելուց։

Հիշե՛ք՝ ճշմարտությունն ապատեղեկատվության ժամանակներում իսկական ոսկի է։