Այսօր մենք հաճախ ենք բողոքում համացանցային խարդախներից, որոնք փորձում են գողանալ մեր բանկային տվյալները։ Սակայն ժամանակակից խաբեությունները պարզապես «խաղ ու պար» են թվում, երբ ծանոթանում ես պատմության մեջ եղած իսկական վարպետների հետ։ Նրանց մասշտաբներն ու հանդգնությունը պարզապես ապշեցնում են։

Չմոռանաք բաժանորդագրվել մեր Telegram ալիքին:

Ծանոթացե՛ք՝ Վիկտոր Լյուստիգ (Victor Lustig). մարդ, ում հաջողվեց անել անհնարինը՝ վաճառել Փարիզի գլխավոր խորհրդանիշը՝ Էյֆելյան աշտարակը։ Ընդ որում՝ որպես մետաղաջարդոն։ Եվ ամենազավեշտալին այն է, որ նա այդ հնարքը գործի դրեց ոչ թե մեկ, այլ երկու անգամ։

Գաղափարի ծնունդը. Փարիզ, 1925 թվական

Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո Փարիզը ուշքի էր գալիս, սակայն երկրի տնտեսությունը դեռևս ծանր վիճակում էր։ Էյֆելյան աշտարակը, որը կառուցվել էր 1889 թվականին, ի սկզբանե նախատեսված էր ընդամենը 20 տարվա շահագործման համար։ 1925-ին այն արդեն բավականին մաշված էր, ժանգոտած, իսկ քաղաքային իշխանությունները լրջորեն քննարկում էին կառույցի ապամոնտաժման հարցը, քանի որ վերանորոգման ծախսերը չափազանց մեծ էին։

Լյուստիգը, ով բնածին արիստոկրատի պահվածք ուներ և տիրապետում էր 5 լեզվի, թերթում մի փոքրիկ հոդված է կարդում այն մասին, որ աշտարակի պահպանումը ծանր բեռ է քաղաքային բյուջեի համար։ Նրա խորամանկ ուղեղում ակնթարթորեն ծնվում է մի հանճարեղ սխեմա։

Գործողություն «Մետաղաջարդոն»

Լյուստիգը կեղծում է կառավարական պաշտոնական փաստաթղթեր և իրեն ներկայացնում որպես Փոստի և հեռագրության նախարարության փոխտնօրեն։ Նա գաղտնի հանդիպման է հրավիրում մետաղի վերամշակմամբ զբաղվող Փարիզի հինգ ամենախոշոր գործարարներին։ Կասկածներ չհարուցելու համար հանդիպումը կազմակերպվում է քաղաքի ամենահեղինակավոր վայրերից մեկում՝ «Crillon» հյուրանոցում։

Հանդիպման ժամանակ նա գործարարներին ցածրաձայն հայտնում է «պետական գաղտնիքը».

«Պարոնայք, կառավարությունը որոշում է կայացրել ապամոնտաժել Էյֆելյան աշտարակը։ Դրա պահպանումը չափազանց ծախսատար է դարձել։ Մենք նախատեսում ենք վաճառել այն որպես մետաղաջարդոն, սակայն հասարակական աղմուկից խուսափելու համար ամեն ինչ պետք է կատարվի խիստ գաղտնիության պայմաններում»։

Զոհը՝ Անդրե Պուասոն

Լյուստիգը ոչ միայն հմուտ խաբեբա էր, այլև հրաշալի հոգեբան։ Նա ուշադիր զննում էր հավաքվածներին և թիրախավորեց Անդրե Պուասոնին։ Պուասոնը գործարար աշխարհում նորեկ էր և ամեն գնով ձգտում էր մուտք գործել փարիզյան էլիտա։ Էյֆելյան աշտարակի գնումը նրան կդարձներ պատմական դեմք։

Սակայն գործարքի վճռորոշ պահին Պուասոնի կինը կասկածի տակ առավ ողջ գործընթացը. «Ինչո՞ւ է ամեն ինչ այսքան գաղտնի արվում, և ինչո՞ւ է պաշտոնյան այդքան շտապում»։

Կարդացեք նաև՝ Նրա մասին երազում էին միլիոններ, սակայն նա կյանքից հեռացավ մենակության պատճառով․ Ֆրանսիայի ամենացանկալի կնոջ ողբերգական պատմությունը

Այստեղ Լյուստիգը կատարեց իր կյանքի ամենառիսկային, բայց և ամենախելացի քայլը։ Նա առանձնազրույց խնդրեց Պուասոնից և, ձայնը իջեցնելով, «անկեղծացավ». նա դժգոհեց իր ցածր աշխատավարձից, ակնարկեց, որ սիրում է ճոխ կյանք և, ըստ էության, կաշառք պահանջեց։

Պուասոնը, լսելով սա, անմիջապես հանգստացավ։ Նա մտածեց. «Եթե պաշտոնյան կաշառք է ուզում, ուրեմն նա իսկական պաշտոնյա է»։

Փախուստ և… անհավանական վերադարձ

Պուասոնը վճարեց ոչ միայն աշտարակի գինը (միլիոնավոր ֆրանկներ), այլև խոշոր կաշառք։ Լյուստիգը վերցրեց փողով լի ճամպրուկն ու նույն օրը փախավ Վիեննա։

Նա ամեն օր թերթում էր ֆրանսիական մամուլը՝ սպասելով մեծ սկանդալի։ Բայց ամենուր լռություն էր։ Պարզվեց՝ Պուասոնն այնքան էր ամաչել իր միամտությունից և խաբված լինելու փաստից, որ նախընտրել էր կուլ տալ կորուստն ու չդիմել ոստիկանություն՝ վախենալով հանրային խայտառակությունից։

Տեսնելով, որ իրեն չեն փնտրում, Լյուստիգը… վերադարձավ Փարիզ։ Նա որոշեց նույն սխեմայով «վաճառել» աշտարակը ևս մեկ անգամ։ Նա կրկին հավաքեց մի խումբ գործարարների, սակայն այս անգամ երկրորդ զոհը ավելի զգոն գտնվեց և դիմեց ոստիկանություն։ Լյուստիգը հազիվ հասցրեց փախչել ԱՄՆ՝ մազապուրծ լինելով ձերբակալությունից։

Տխուր վերջաբան

Վիկտոր Լյուստիգի արկածներն այսքանով չավարտվեցին. Ամերիկայում նա հասցրեց խաբել նույնիսկ մաֆիայի պարագլուխ Ալ Կապոնեին։ Սակայն արդարադատությունը վերջապես հասավ նրան. Լյուստիգը ձերբակալվեց և իր մահկանացուն կնքեց հանրահայտ Ալկատրաս բանտում։

Այս պատմությունը ևս մեկ անգամ ապացուցում է մի պարզ ճշմարտություն. խաբեբաները հաջողության են հասնում ոչ թե նրա համար, որ ամենախելացին են, այլ որովհետև մարդիկ երբեմն չափազանց շատ են ցանկանում հավատալ հրաշքներին կամ հեշտ շահույթին։

Հետաքրքրե՞ց նյութը: Կիսվե՛ք ընկերների հետ, թող նրանք էլ իմանան, որ Էյֆելյան աշտարակը մի ժամանակ «վաճառքի էր հանված»։