Միլեվա Մարիչն արեց անհնարինը: Համալսարանում նա հաղթահարեց այն նախապաշարմունքը, որ կանայք չեն ծնվել ֆիզիկայի և գիտության համար: Թեև Էյնշտեյնի աշխատանքի մեջ նրա ներդրման վերաբերյալ կարծիքները տարբեր են, մի բան հաստատ է. նա տաղանդավոր մաթեմատիկոս և ֆիզիկոս էր: Նա Ալբերտ Էյնշտեյնի մուսան էր։ Իսկ մահացավ նա միայնակ, բոլորի կողմից մոռացված…

Չմոռանաք բաժանորդագրվել մեր Telegram ալիքին:

Միլևան և Ալբերտը ծանոթացել են Ցյուրիխի ինստիտուտում։ Մարիչը 21 տարեկան էր, և նա նոր էր հրաժարվել բժշկական իր ուսումից՝ հասկանալով, որ ֆիզիկան իրեն շատ ավելի հետաքրքիր է։ Էյնշտեյնը ընդունվեց դպրոցից հետո (և պետք է ասել՝ ոչ առանց դժվարության)՝ 17 տարեկանում։ Ֆակուլտետը պատրաստում էր ոչ թե մեծ գիտության տեսաբաններ, այլ ինժեներներ։ Էյնշտեյնն այնքան էլ լավ չէր ֆիզիկայից և մաթեմատիկայից, բայց, ըստ երևույթին, նրա մոտ ամեն ինչ կարգին էր կապված հմայքի հետ, և Մարիչն օգնեց նրան վեր բարձրանալ։ Նրա մոտ ամեն ինչ հիանալի էր երկու առարկաների հետ էլ:

Սկզբում Էյնշտեյնը խենթանում էր Մարիչի համար։ Նա կարողացավ անհանգիստ Ալբերտին վերածել խանդավառ գիտնականի։ Որոշ հետազոտողներ պնդում են, որ նրանք միասին աշխատել են հարաբերականության տեսության վրա։ Նրան ուղղված նամակում Էյնշտեյնը 1901 թվականի մարտին գրել է. «Որքա՜ն երջանիկ և հպարտ կլինեմ ես, երբ մենք երկուսով մեր աշխատանքը հարաբերական շարժման վրա հասցնենք հաղթական ավարտի»։

Երբ Էյնշտեյնի կյանքում մեկ այլ կին հայտնվեց, ամեն ինչ փոխվեց: Նա վերջնագիր ներկայացրեց Միլևային, որ նա կպահպանի ամուսնություննը միայն այն դեպքում, եթե նա ենթարկվի որոշակի կանոնների։

Կարող եք կարդալ նաև՝ Անհայտ փաստեր Ալբերտ Էյնշտեյնի մասին

Ալբերտի ամենամեջբերված նամակը Միլևա Մարիչին ապշեցնում է իր կոշտությամբ. «Եթե ուզում ես ամուսնանալ, պետք է համաձայնես իմ պայմաններին, ահա դրանք. նախ, դու հոգ կտանես իմ հագուստի և անկողնու մասին, երկրորդ՝ օրական երեք անգամ ուտելիք կբերես իմ աշխատասենյակ, երրորդ՝ դու կհրաժարվես ինձ հետ բոլոր անձնական շփումներից, բացառությամբ այն բաներից, որոնք անհրաժեշտ են սոցիալական պարկեշտությունը պահպանելու համար: Չորրորդ, երբ ես քեզ խնդրեմ, դու կլքես իմ ննջասենյակն ու աշխատասենյակը: Հինգերորդ, առանց բողոքելու դու ինձ համար գիտական ​​հաշվարկներ կանես: Վեցերորդ՝ դու ինձանից զգացմունքների դրսևորումներ չես սպասի»։

Հետաքրքիր է, որ ամուսնության պայմանագրի համաձայն՝ Էյնշտեյնը Մարիչին խոստացել է Նոբելյան մրցանակի 100%-ը, եթե նա ստանա այն։ Ակնհայտ է, որ պատճառ կար:

Որքան էլ տարօրինակ է, բայց Միլևան որոշ ժամանակ հետևեց բոլոր կանոններին: Ինչպե՞ս կարող էր նա ապրել առանց Ալբերտի՝ ամուսնալուծությունից հետո: Նա չուներ դիպլոմ, կարիերա, եկամուտ: Փայլուն մաթեմատիկոսից մնացել էր միայն տնային տնտեսուհին ու մայրը։

Երբ նա մահացավ, նրա մասին մոռացան։ Միայն համալսարանի դասախոսներն էին երբեմն գիրք գրում նրա մասին: Գիտնականները շարունակաբար փորձում էին պարզել, թե որքանով է նա իրականում ներգրավված եղել Ալբերտի աշխատանքում:

Միլևան մոռացվել էր, մինչև շվեյցարացի սերբը պարզեց, թե որտեղ է նա թաղված։ 2004 թվականին, արխիվներով անցնելիս, Պետար Ստոյանովիչը հայտնաբերեց, որ նրա աճյունը տեղափոխվել է ընտանեկան գերեզման այն բանից հետո, երբ Ցյուրիխի իշխանությունները հրամայեցին փորել նրա լքված գերեզմանը:

2009 թվականի հունիսին նրա գերեզմանին վերջապես տեղադրվեց հուշատախտակ…