Առակները բառերի իսկական արվեստ են, որոնք ունակ են դիպչել ուղիղ սրտին: Ժամանակ առ ժամանակ շատ օգտակար է առակներ կարդալ և մտորել ամենակարևորի մասին:
Յուրաքանչյուր մարդ ինչ–որ մեկի խնդրի լուծումն է
Այս միտքը մի անգամ հնչեց իմ իմաստուն տատիկի բերանից: Ես շատ զարմացա, ու նա, նկատելով իմ զարմանքը, կրկնեց, որ ես ինքս էլ ինչ-որ մեկի խնդրի լուծումն եմ, ապա բացատրեց իր միտքը.
– Շնորհը, որ քեզ տրված է, միգուցե բոլորին չէ, որ պետք է, սակայն այն, անկասկած, պարզապես անհրաժեշտ է ինչ-որ մեկին. քո ժպիտը, քո սերը, քո ուժը:
Ինչ պատվիրում ես, այն էլ ստանում ես…
Կինը ավտոբուսում բարկացած և նյարդայնացած մտածում է.
– Ուղևորները գռեհիկ են և անտաշ, ամուսինս հարբեցող այլանդակ, իսկ երեխաներս ծույլիկ և խուլիգան։ Իսկ ես այնքան խեղճ ու դժբախտ եմ…
Նրա մեջքի ետևում կանգնած է պահապան հրեշտակը նոթատետրը ձեռքին և կետ առ կետ գրանցում է.
1. Ուղևորները գռեհիկ են և անտաշ…
2. ամուսինը հարբեցող այլանդակ… և այլն։
Հետո վերընթերցելով, մտորումների մեջ է ընկնում.
– Տեսնես նրա ինչի՞ն են պետք այս ամենը։ Բայց քանի որ պատվիրել է՝ կկատարենք…
Ինչո՞ւ են մարդիկ վիճելուց բարձրացնում ձայնը
Մի անգամ Ուսուցիչն աշակերտներին հարցնում է.
– Ինչո՞ւ են մարդիկ վեճերի ժամանակ բարձրացնում ձայնը:
– Երևի նրանք կորցնում են հանգստությունը,- ենթադրեց աշակերտներից մեկը:
– Բայց ինչո՞ւ ձայն բարձրացնել, եթե 2-րդ մարդը կանգնած է կողքիդ,- կրկին պնդեց Ուսուցիչը:
Աշակերտները շփոթված թոթվեցին ուսերը: Ակնհայտ էր, որ այդ մասին նրանք չեն մտածել: Այդ ժամանակ Ուսուցիչն ասաց.
– Երբ մարդիկ վիճում են, և նրանց միջև դժգոհությունը մեծանում է, նրանց սրտերը հեռանում են միմյանցից, ու դրա հետ միասին՝ հեռանում են նաև նրանց հոգիները, և որպեսզի միմյանց լսեն, նրանք ստիպված բարձրացնում են ձայնը: Եվ ինչքան նրանց բարկությունն ու չարությունը մեծ է, այնքան բարձր են նրանք գոռում: Իսկ երբ մարդիկ սիրահարված են լինում, նրանք ձայն չեն բարձրացնում, այլ շատ ցածր են խոսում, քանի որ նրանց սրտերը շատ մոտ են գտնվում իրար, իսկ նրանց միջև եղած հեռավորությունը ջնջվում է: Իսկ երբ մարդկանց սերն է իշխում, նրանք անգամ չեն խոսում, շշնջում են, իսկ երբեմն էլ ոչ մի բառ պետք չի լինում միմյանց հասկանալու համար. նրանց աչքերն ամեն ինչ ասում են: Մի մոռացեք, որ վեճերը ձեզ հեռացնում են միմյանցից, իսկ բարձր արտաբերված խոսքերն այդ հեռավորությունը մեծացնում են մի քանի անգամ: Մի չարաշահեք այն, քանի որ կգա մի օր, երբ այդ հեռավորությունն այնքան մեծ կլինի, որ հետդարձի ճանապարհն այլևս չեք գտնի:
Մեծագույն իմաստություն…
Մի անգամ գիշերն այն նահանգում, ուր տեղակայված էր վանական համալիրը, առատ ձյուն տեղաց: Առավոտյան, երբ աշակերտները հավաքվեցին սրահներից մեկում, ուսուցիչն ասաց`ի՞նչ անենք, որ այս ձյունը մաքրվի: Աշակերտներից մեկն առաջարկեց աղոթել, որ եղանակը տաքանա, մյուսն ասաց, որ պետք չէ սենյակներից դուրս գալ մինչև ձյան հալվելը, երրորդն էլ հավելեց, թե նրա համար, որ ճանաչել է իմաստնությունը, միևնույն պիտի լինի՝ կա՞ ձյուն, թե՞ ոչ:
Ուսուցիչն ուշադիր լսեց բոլորին ու ասաց.
– Իսկ այժմ վերցնում ենք գոգաթիակներն ու գնում ձյունը մաքրելու:
Առակի միտքն այն է, որ չմոռանանք, որ խոսքից միշտ պետք է գործի անցնել. դա է, որ աշխատում է անխափան:
Առակ նեղվածության մասին…
Աշակերտն ուսուցչին հարցրեց.
– Դու այնքան իմաստուն ես, միշտ լավ տրամադրություն ունես, երբեք չես բարկանում: Օգնիր, որ ես էլ այդպիսին դառնամ:
Ուսուցիչը համաձայնեց և խնդրեց, որ աշակերտը բերի մեկ կարտոֆիլ ու թափանցիկ պոլիէթիլենային տոպրակ:
– Եթե դու բարկանաս ինչ-որ մեկի վրա և նեղանաս նրանից, վերցրու կարտոֆիլը, նրա վրա գրիր այն մարդու անունը, ում հետ վիճել ես, և դիր տոպրակի մեջ:
– Եվ վե՞րջ,- հիասթափված ասաց աշակերտը:
– Ոչ,- պատասխանեց ուսուցիչը,- դու այն միշտ քեզ հետ պիտի տանես, ուր էլ որ գնաս, և ամեն անգամ, երբ էլի ինչ-որ մեկը նեղացնի քեզ, կարտոֆիլի վրա ավելացնես նրա անունը:
Աշակերտը համաձայնեց: Անցավ որոշ ժամանակ: Աշակերտի տոպրակը լցվեց կարտոֆիլներով և շատ ծանրացավ: Շատ դժվար դարձավ այն միշտ հետը տանելը: Բացի դրանից, առաջինը դրված կարտոֆիլը սկսեց փչանալ, ու ահավոր հոտ տարածվեց շուրջբոլորը:
Այդ ժամանակ աշակերտը եկավ ուսուցչի մոտ ու ասաց.
– Սա արդեն հնարավոր չէ տանել. Նախ՝ շատ ծանր է արդեն, հետո էլ՝ կարտոֆիլը փչացել է: Մի ուրիշ բան առաջարկիր:
Ուսուցիչն ասաց.
– Լսիր, նույն բանը քեզ հետ է կատարվում: Ուղղակի դու դա միանգամից չես նկատում: Քայլերդ վերածվում են սովորության, սովորությունը` բնավորության, ինչն էլ ծնում է վատ արատներ: Ես քեզ հնարավորություն տվեցի դրան կողքից հետևել: Ամեն անգամ, երբ կորոշես նեղանալ որևէ մեկից կամ, հակառակը, նեղացնել ինչ-որ մեկին, մտածիր` արդյո՞ք քեզ պետք է այդ բեռը:
Առակ փնտրողի մասին
Մի իմաստուն ծերունի թոռնիկին տանում է կենդանաբանական այգի:
– Տեսնո՞ւմ ես այս կապիկներին:
– Ահա:
– Տեսնո՞ւմ ես այն մեկին, որ անհանգիստ է և ոջիլ է փնտրում մյուսների մոտ:
– Այո:
– Այդ կապիկը «փնտրող է»: Նա մնացածին համարում է ոջլոտած հոտ և փորձում է բոլորին մաքրել:
– Իսկ մյուսնե՞րը:
– Մյուսները ոչինչ: Երբեմն քորվում են, իսկ երբեմն՝ ոչ:
– Իսկ ո՞վ է մաքրում «փնտրողին»:
– Ոչ ոք: Եվ հենց այդ պատճառով նա ամենաոջլոտն է:
Գրանցվիր մեր 
