Ամեն ինչ սկսվեց մի սովորական շաբաթ օր, երբ Լևոնն ու Սոնան՝ երիտասարդ զույգ Երևանից, որոշեցին փոխել Սոնայի հին նոութբուքը։ Նրանք երկար չփնտրեցին։ Մտնելով տեխնիկայի օգտագործված իրերի խանութ՝ նրանք ընտրեցին առաջին իսկ Macbook-ը, որը համապատասխանում էր իրենց բյուջեին։

Չմոռանաք բաժանորդագրվել մեր Telegram ալիքին:

Այն գրեթե դատարկ էր։ Նախկին տերը, ըստ երևույթին, ջանասիրաբար մաքրել էր ամեն ինչ, բացի… մի թղթապանակից։

Այն թաքնված չէր։ Պարզապես մնացել էր «Documents» բաժնում։ Անունը տարօրինակ էր՝ «_» (ընդամենը մեկ ստորին գծիկ)։

Սոնան, մտածելով, թե դա համակարգչային աղբ է, պատրաստվում էր սեղմել «Delete» կոճակը։ «Սպասի՛», – ասաց Լևոնը։ Դա ոչ թե կանխազգացում էր, այլ սովորական հետաքրքրասիրություն։

Նրանք բացեցին այն։ Ներսում քաոս էր։ Ոչ թե լուսանկարներ կամ երաժշտություն, այլ տասնյակ տեքստային ֆայլեր՝ անկանոն անուններով՝ «01.txt», «նկատեցի.txt», «մտքեր.txt» և մի քանի .mp3 ֆայլեր։

Առաջին ֆայլը, որ բացեցին, թվագրված էր 2009 թվականի հոկտեմբերով։

«Նա այսօր նորից նստել էր երրորդ շարքում։ Նույն կանաչ շարֆով։ Չգիտեմ՝ նա գիտի՞ իմ գոյության մասին։ Ես նայում էի նրան ամբողջ դասախոսության ընթացքում։ Նա մի անգամ շրջվեց, և ես արագ կախեցի գլուխս։ Երևի հիմարի տեսք ունեի»։

Լևոնն ու Սոնան նայեցին իրար։ Սա ինչ-որ մեկի օրագի՞րն էր։

Հետաքրքրասիրությունից դրդված՝ նրանք սկսեցին բացել ֆայլերը մեկը մյուսի հետևից։ Դա մի տղայի՝ Արմենի թվային օրագիրն էր, որը նա գրել էր համալսարանի երկու տարիների ընթացքում։ Այն ամբողջությամբ նվիրված էր մի աղջկա՝ Լիլիթին։

Նա գիտեր նրա մասին ամեն ինչ։ Գիտեր, թե ինչ սուրճ է սիրում (լատտե՝ առանց շաքարի), որ դասախոսության ժամանակ միշտ նկարում է տետրի վերջին էջում, որ վախենում է շներից և որ նրա սիրելի գույնը մանուշակագույնն է։

Իսկ Լիլիթը… Լիլիթը, ամենայն հավանականությամբ, նույնիսկ չգիտեր նրա անունը։

«Սա սրտաճմլիկ է», – շշնջաց Սոնան, երբ նրանք հասան ձախորդ, բայց անկեղծ բանաստեղծություններին։ Նրանք գտան աղջկա թաքուն արված նկարները (ոչինչ վտանգավոր չկար, պարզապես հեռվից արված անորակ լուսանկարներ լսարանում) և տղայի նկարած դիմանկարները (պարզվում է՝ նա վատ չէր նկարում)։

Բայց ամենացնցողը ձայնային ֆայլերն էին։

Նրանք սեղմեցին «voice_01.mp3»-ի վրա։ Լսվեց երիտասարդ, մի քիչ կոտրատվող ձայն։ «Բարև… չէ, շատ պաշտոնական է։ Ողջո՛ւյն, Լիլի՛թ… ոչ, սա էլ լավ չէ։ Լիլի՛թ, գիտե՞ս, ես…» – և ձայնագրությունն ընդհատվում էր։ Հաջորդ ֆայլը. «Լսի՛ր, ես վաղուց էի ուզում ասել… որ քո ժպիտը…» – կրկին դադար։

Նա տասնյակ անգամ փորձել էր խոսել նրա հետ։ Տասնյակ անգամ ձայնագրել էր իր խոսքը՝ փորձելով գտնել ճիշտ բառերը, բայց այդպես էլ չէր համարձակվել։

«Խե՜ղճ տղա», – ասաց Լևոնը։ «Պատկերացնո՞ւմ ես՝ ինչքան է տառապել»։

Եվ հետո նրանք հասան վերջին ֆայլին։ Այն թվագրված էր 2011 թվականի հունիսով։ Անունը՝ «Goodbye.txt»։

«Վաղը թռիչքս է։ Ես ընդունվեցի Բեռլինի համալսարան։ Մայրս ուրախ է, հայրս հպարտ է։ Իսկ ես ուզում եմ գոռալ։ Ես այդպես էլ չկարողացա մոտենալ քեզ։ Երկու տարի։ Երկու տարի ես պարզապես նայում էի քեզ։ Երևի դա ավելի լավ է։ Երևի, եթե ճանաչեի քեզ, կհիասթափվեի։ Բայց ես չեմ հավատում դրան։ Դու կմնաս իմ ամենամեծ «ինչ կլիներ, եթե…»-ն։ Մնաս բարով, իմ անծանոթ Լիլիթ»։

Եվ վերջ։ Թղթապանակն ավարտվում էր։

Լևոնն ու Սոնան լուռ նստած էին իրենց խոհանոցում։ Արևն արդեն մայր էր մտնում։ Սա այլևս ուրիշի նոութբուքը չէր։ Սա չբացահայտված հանցագործության վայր էր՝ կոտրված սրտի և բաց թողնված հնարավորության։

«Մենք պետք է գտնենք նրանց», – վերջապես խախտեց լռությունը Սոնան։

«Ո՞ւմ», – հարցրեց Լևոնը, թեև արդեն գիտեր պատասխանը։

«Երկուսին էլ։ Արմենին և Լիլիթին։ 15 տարի է անցել։ Նրանք պետք է իմանան»։

Խնդիրն այն էր, որ նրանք ունեին միայն անուններ, մոտավոր տարիք և համալսարանի անուն, որը հիշատակվել էր ֆայլերից մեկում։

Նրանց «թվային հետաքննությունը» սկսվեց։

Առաջինը, որ արեցին, համալսարանի 2009-2011 թվականների շրջանավարտների խմբերը փնտրելն էր Facebook-ում։ Դա նման էր խոտի դեզում ասեղ փնտրելու։ Նրանք ժամեր անցկացրին՝ նայելով հազարավոր հին, պղտոր լուսանկարներ։

Նրանք սկսեցին «Արմեն» անունով օգտատերերին ուղարկել նրա նկարներից մեկը (որտեղ նա մասամբ երևում էր)՝ հարցնելով. «Սա դո՞ւք եք»։ Շատերը անտեսում էին, ոմանք էլ մտածում էին, թե նրանք խելագար են։

Երկու շաբաթ անց նրանք հանգել էին փակուղու։

«Գուցե պետք չէր», – ասաց Լևոնը մի երեկո։ «Գուցե մենք խառնվում ենք ուրիշի կյանքին»։

«Ո՛չ», – համառեց Սոնան։ «Սա պետք է ավարտ ունենա։ Մենք պետք է գտնենք Լիլիթին»։

Եվ այստեղ նրանց օգնեց բախտը։ Ֆայլերից մեկում Արմենը գրել էր, որ Լիլիթը մասնակցել է «Դեբատների ակումբի» մրցույթին։ Նրանք գտան այդ մրցույթի հին էջը, և ա՜յո, թիմերի ցուցակում կար «Լիլիթ» անունով աղջիկ։

Նրա պրոֆիլը գտնելն արդեն հեշտ էր։ Նա Երևանում էր։ Ամուսնացած էր, ուներ երկու հրաշալի երեխա և աշխատում էր որպես մարքեթոլոգ։ Նա երջանիկ տեսք ուներ։

Եկել էր ամենադժվար պահը։ Ի՞նչ պիտի գրեին նրան։ «Բարև, մենք գտանք մի նոութբուք, որտեղ մի տղա 15 տարի առաջ ձեզ սիրահարված է եղել»։

Սոնան գրեց նրան։ Նա նրբանկատորեն բացատրեց իրավիճակը, ասաց, որ սա սպամ չէ և խնդրեց հանդիպում։ Զարմանալիորեն, Լիլիթը համաձայնեց։

Հանդիպումը տեղի ունեցավ մի սրճարանում։ Լիլիթը մի քիչ լարված էր, նրանք՝ նույնպես։ Նրանք ցույց տվեցին ֆայլերը։ Լիլիթը սկսեց կարդալ։ Սկզբում ժպտում էր, հետո լրջացավ։ Երբ հասավ «Goodbye.txt»-ին, նրա աչքերը լցվեցին։

«Ես հիշում եմ նրան», – վերջապես ասաց նա։ «Արմե՞ն… այո։ Խելացի տղա էր, միշտ հետևի շարքում էր նստում։ Մի քիչ տարօրինակ էր, բայց բարի տեսք ուներ։ Ես… ես գաղափար չունեի»։

Նա լռեց մի րոպե։ «Պատկերացնո՞ւմ եք», – շարունակեց նա, – «այն ժամանակ ես էլ սիրահարված էի մեկ ուրիշին, ով ինձ ընդհանրապես ուշադրություն չէր դարձնում։ Իսկ այս մարդը… այս ամբողջ ընթացքում…»։ Նա նայեց Լևոնին ու Սոնային։ «Դուք գտե՞լ եք նրան»։

Նրանք ստիպված էին խոստովանել, որ ոչ։

«Գտեք նրան», – ասաց Լիլիթը։ «Խնդրում եմ։ Նա պետք է իմանա, որ ես կարդացի սա։ Եվ ասացեք նրան, որ նա հիմար չէր։ Ասացեք, որ ես… ես շոյված եմ»։

Այժմ զույգն ուներ դաշնակից։ Լիլիթն օգնեց նրանց։ Նա հիշեց Արմենի մի քանի ընկերների։ Նրանց միջոցով նրանք գտան նրա հետքը։

Արմենը Բեռլինում էր։ Նա այլևս ուսանող չէր, այլ հաջողակ ինժեներ-ծրագրավորող՝ մեծ ընկերությունում։ Նրա LinkedIn-ի պրոֆիլը տպավորիչ էր։ Եվ նա… ամուսնացած չէր։

Կարդացեք նաև՝ Միլիոնատերը ծնկի իջավ անօթևանի առջև. Պատճառը ցնցում է մինչև հոգու խորքը 

Այս անգամ Լևոնը գրեց նրան։

«Բարև, Արմե՛ն։ Սա կարող է ամենատարօրինակ նամակը լինել, որ երբևէ ստացել եք, բայց… Դուք հիշո՞ւմ եք մի նոութբուք, որը վաճառել եք Երևանում։ Եվ մի թղթապանակ՝ «_» անունով»։

Պատասխանը եկավ երեք րոպե անց։

«Որտեղի՞ց գիտեք դրա մասին»։

Նրանք տեսազանգ կազմակերպեցին։ Էկրանի մյուս կողմում 40-ին մոտ մի տղամարդ էր՝ խելացի, բայց մի քիչ հոգնած աչքերով։

Լևոնն ու Սոնան նրան պատմեցին ամեն ինչ։ Ինչպես գտան նոութբուքը, ինչպես կարդացին ֆայլերը, ինչպես գտան Լիլիթին։

Նա պարզապես լսում էր՝ առանց էմոցիա ցույց տալու։ Երբ վերջացրին, նա մի քանի վայրկյան լուռ մնաց։

«Ես մոռացել էի այդ ֆայլերի մասին», – վերջապես ասաց նա։ «Ես մտածում էի, թե ջնջել եմ դրանք։ Աստված իմ, ինչքան մանկամիտ եմ եղել»։ Նա ծիծաղեց, բայց ծիծաղը տխուր էր։

«Նա ասաց, որ շոյված է», – ասաց Սոնան։ «Նա ասաց, որ դուք հիմար չէիք»։

Արմենը փակեց աչքերը։ Երբ բացեց, դրանք փայլում էին։ «Դուք չեք հասկանում», – ասաց նա կոտրատվող ձայնով։ «Այդ աղջիկը… նա այն պատճառն էր, որ ես սկսեցի նկարել։ Նա այն պատճառն էր, որ սկսեցի գրել։ Ես մեկնեցի Գերմանիա, որպեսզի մոռանամ նրան։ Ես կառուցեցի այս ամբողջ կարիերան՝ ինքս ինձ ապացուցելու համար, որ ես այն վախկոտ երեխան չեմ, որը չի կարողանում մոտենալ մի աղջկա»։

«Ուրեմն, դուք դեռ սիրո՞ւմ եք նրան», – զգուշորեն հարցրեց Լևոնը։

Նա ժպտաց։ «Ոչ։ Ես սիրում եմ այն, ինչ նա խորհրդանշում էր։ Ես սիրում եմ այն գաղափարը, որը ես ստեղծել էի իմ մտքում։ Բայց գիտե՞ք ինչ… իմանալը, որ նա այժմ գիտի… իմանալը, որ այս ամենն անտեղի չի եղել…»։

Նա խորը շունչ քաշեց։ «Դուք փակեցիք մի գիրք, որը բաց էր մնացել իմ կյանքում 15 տարի։ Շնորհակալ եմ»։

Լևոնն ու Սոնան նրանց կոնտակտներն տվեցին իրար։ Նրանք չգիտեն՝ Արմենն ու Լիլիթը խոսե՞լ են արդյոք դրանից հետո։ Դա այլևս նրանց գործը չէր։ Լիլիթն իր կյանքն ունի, Արմենը՝ իր։ Սա Հոլիվուդ չէ։

Բայց այս պատմությունը մի բան փոխեց նաև նրանց մեջ։

Նրանք հասկացան, որ բոլորս լի ենք «ինչ կլիներ, եթե»-ներով։ Բոլորս ունենք չասված խոսքեր և «Goodbye.txt» ֆայլեր, որոնք թաքնված են մեր մտքերի խորքում։

Իսկ Սոնայի նոութբուքը՞։ Այն հիանալի է աշխատում։ Ուղղակի Լևոնն ու Սոնան այլևս երբեք չեն ջնջում անծանոթ ֆայլեր՝ առանց դրանք ստուգելու։ Որովհետև յուրաքանչյուր ջնջված ֆայլ կարող է լինել մեկ այլ մարդու չպատմված պատմությունը։