Եթե վերջին մի քանի տարին ձեզ թվում է ինչ-որ անվերջանալի մղձավանջ, ուրեմն դուք միայնակ չեք։ Պատերազմներ, տնտեսական ճգնաժամեր, հակամարտություններ, որոնք կարծես թե ծնվում են օդից։ Տպավորություն է, թե մոլորակը մտել է ինքնաոչնչացման ռեժիմ։ Բայց սա քաոս չէ։ Սա աշխարհակարգի ցավոտ և արյունալի փոփոխություն է՝ մի վիճակ, որտեղ հին կանոններն այլևս չեն գործում, իսկ նորերը գրվում են ուժով։
Չմոռանաք բաժանորդագրվել մեր Telegram ալիքին:
Եկեք առանց վարդագույն ակնոցների ու կեղծ հույսերի հասկանանք, թե իրականում ինչ է կատարվում, և որ ամենակարևորն է՝ ինչ պետք է անի Հայաստանը, որպեսզի այս պատմական փոթորկի մեջ չվերածվի մանրադրամի՝ ուրիշների խաղում։
ԱԿՏ 1. Ուժային Կենտրոնների Մեծ Պայքարը
Պատկերացրեք աշխարհը որպես շախմատի տախտակ, որտեղ մի քանի խոշոր խաղացողներ տասնամյակներ շարունակ խաղացել են հասկանալի կանոններով։ Այդ կանոնները սահմանել էր մեկ ուժ՝ ԱՄՆ-ն, որը, հետամուտ լինելով իր շահերին, ստեղծել էր գլոբալ համակարգ։ Այսօր այդ տախտակը շրջվել է։
- Հեգեմոնի Փոփոխություն: ԱՄՆ-ն, խրված լինելով ներքին խնդիրների մեջ և իր ողջ ուշադրությունը կենտրոնացնելով Չինաստանի վրա, այլևս չի կարող կամ չի ցանկանում լինել բոլորի համար «կարգուկանոն» սահմանողը։ Նրա համար աշխարհի շատ կետեր, այդ թվում՝ մեր տարածաշրջանը, դարձել են երկրորդական նշանակության։
- Տարածաշրջանային Խաղացողների Ակտիվացում։ Երբ գլխավոր ուժը թուլացնում է իր վերահսկողությունը, բեմ են դուրս գալիս մյուսները՝ յուրաքանչյուրն իր շահերով։
- Ռուսաստանը փորձում է վերականգնել իր կորցրած ազդեցությունը հետխորհրդային տարածքում՝ դրա համար վճարելով հսկայական գին Ուկրաինայում։
- Թուրքիան, հետևողականորեն իրականացնելով պանթյուրքական և նեոօսմանյան նկրտումները, օգտվում է պահից՝ իր ազդեցությունը տարածելու Կովկասում և Կենտրոնական Ասիայում։
- Իրանը, որպես տարածաշրջանի հազարամյա պետություն, հետամուտ է իր կենսական շահերին։ Նրա համար սկզբունքային է Հայաստանի հետ սահմանի անձեռնմխելիությունը և տարածաշրջանում թուրք-ադրբեջանական էքսպանսիայի զսպումը, քանի որ դա ուղղակիորեն սպառնում է իր ազգային անվտանգությանը։ Միևնույն ժամանակ, Իրանը գտնվում է սուր հակամարտության մեջ Իսրայելի և Արևմուտքի հետ, ինչը տարածաշրջանը դարձնում է էլ ավելի պայթյունավտանգ։
- Իսրայելն իր հերթին, գործելով որպես ԱՄՆ-ի գլխավոր դաշնակից տարածաշրջանում, վարում է ագրեսիվ քաղաքականություն՝ ուղղված իր թշնամիներին, առաջին հերթին՝ Իրանին, ինչը ստեղծում է լարվածության նոր օջախներ։
Եզրակացություն։ Այստեղ չկան բարեկամներ, կան շահեր։ Յուրաքանչյուր ուժային կենտրոն գործում է բացառապես իր շահերից ելնելով։ Ոմանց շահերը կարող են ժամանակավորապես համընկնել մերինի հետ, ոմանցը՝ ուղղակիորեն հակասել։
ԱԿՏ 2. Հայաստան. Ներքին Ճգնաժամն ավելի Վտանգավոր, քան Արտաքինը
Ամենամեծ սխալը կլինի մեր բոլոր դժբախտությունների պատճառը փնտրել միայն դրսում։ Արտաքին մարտահրավերները հզոր են, բայց դրանք մահացու են դառնում միայն այն դեպքում, երբ պետության ներքին իմունային համակարգը քայքայված է։ Եվ այստեղ է մեր գլխավոր ողբերգությունը։
- Պետական կառավարման կոլապս։ Մենք ականատես ենք ոչ կոմպետենտ, իրավիճակին ոչ ադեկվատ որոշումների շղթայի։ Արտաքին քաղաքականության մեջ անհետևողական թռիչքները, պաշտպանական համակարգի թերացումները և բանակցային գործընթացում անընդհատ զիջողական դիրքերից հանդես գալը ոչ թե ռազմավարություն է, այլ դրա բացակայություն։
- Պառակտումը՝ որպես կառավարման գործիք։ Ամենավտանգավոր երևույթը ներքին թշնամու կերպարի ստեղծումն ու հասարակության արհեստական պառակտումն է։ Երբ պետության ղեկավարությունն ավելի շատ էներգիա է ծախսում սեփական քաղաքացիներին պիտակավորելու վրա, քան արտաքին թշնամուն դիմակայելու, պետությունը կորցնում է իր դիմադրողականությունը։
- Պատասխանատվությունից խուսափելու համախտանիշ։ Ցանկացած ձախողում՝ լինի դա ռազմի դաշտում, թե դիվանագիտական հարթակում, բացատրել միայն նախկինների սխալներով կամ արտաքին դավադրությամբ՝ ինքնասպանության ուղի է։ Դա թույլ չի տալիս սթափ գնահատել սեփական սխալները, դասեր քաղել և մշակել իրատեսական ելքի ճանապարհներ։
Հայաստանն այսօր թուլացած է ոչ այնքան հարևանների ուժից, որքան սեփական կառավարման ճգնաժամից։
Կարդացեք նաև՝ Արհեստական բանականությանը հարցրեցինք, թե ինչպիսին է տեսնում ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ապագան։ Եվ ահա թե ինչ նա պատասխանեց…
ԱԿՏ 3. Գոյատևման Բանաձևը. «Ոզնու» Ռազմավարությունը
Ուրեմն ի՞նչ անել։ Հույս դնել, որ Իրանը կամ Ռուսաստանը կամ Ֆրանսիան կգան ու կփրկեն մեզ։ Դա մանկամտություն է։ Ոչ ոք մեզ համար չի կռվելու։ Մեր փրկությունը միայն մեր ձեռքերում է։ Եվ ճանապարհը մեկն է՝ դառնալ «աշխարհաքաղաքական ոզնի»։ Փոքր, բայց այնքան փշոտ ու ամուր, որ ոչ ոք չցանկանա գործ ունենալ քեզ հետ։
Դրա համար անհրաժեշտ է երեք հիմնական բաղադրիչ.
- Իրատեսական և Կոմպետենտ Կառավարում: Սա ալֆան ու օմեգան է։ Պետության ղեկին պետք է լինեն սառը դատողությամբ, ճգնաժամային իրավիճակներում գործելու ունակ, պրագմատիկ մարդիկ, ովքեր հասկանում են, որ միջազգային հարաբերությունները ոչ թե բարոյականության, այլ շահերի և ուժի դաշտ են։
- Ժամանակակից, «Խայթող» Բանակ: Ոչ թե հարձակվելու, այլ պաշտպանվելու համար։ Բանակ, որը հագեցած է ժամանակակից տեխնոլոգիաներով (ԱԹՍ-ներ, ՀՕՊ, կապի միջոցներ) և ունակ է ցանկացած ագրեսորի պատճառել անընդունելի մեծության վնաս։ Նպատակը պետք է լինի հարձակումը դարձնել չափազանց ռիսկային և անշահավետ։
- Ազգային Միասնություն՝ Հիմնված Իրատեսության վրա: Ոչ թե կեղծ պաթոս, այլ սթափ գիտակցում, որ մենք բոլորս նույն նավի մեջ ենք։ Պետք է վերջ տալ ներքին թշնամանքին և մեր ողջ ներուժը կենտրոնացնել մեկ նպատակի շուրջ՝ պետության գոյատևումն ու հզորացումը։
Աշխարհը չի դառնա ավելի բարի։ Ուժային կենտրոնները կշարունակեն պայքարել իրենց շահերի համար։ Մեր միակ հնարավորությունը՝ այս իրականության հետ հաշվի նստելն է և դրանից բխող քայլեր անելը։ Ժամանակն է դադարել լինել զոհ և սկսել կառուցել մի պետություն, որն ունակ է պաշտպանել իր տեղն արևի տակ։ Ուրիշ տարբերակ պարզապես գոյություն չունի։
Վերլուծությունը՝ Արհեստական բանականության








