Գրականությունը միշտ էլ գրաքննիչների ուշադրության կենտրոնում է եղել:
Եվ դա հասկանալի է: Չէ՞ որ գրողները բարձրացնում են տարատեսակ և ոչ միանշանակ թեմաներ՝ քաղաքականություն, հարաբերություններ, կրոն, ազատասիրություն: Եվ նույնիսկ այսօր, երբ կարելի է կարդալ քաղաքական գործիչների գաղտնի գործերի մասին, իսկ դետեկտիվներն էլ լի են բռնությամբ՝ կա ամենաքիչը 10 գիրք, որոնք արգելված են այս կամ այն երկրում:
1. Վ.Նաբոկով «Լոլիտա»
Մի տղամարդու պատմություն, ով հիվանդագին տարված է երիտասարդ աղջիկներով: Տարված լինելով Նոր Անգլիայի մի բնակչուհու 12 ամյա աղջնակով, նա ամուսնանում է աղջկա մոր հետ, որպեսզի մոտ լինի աղջկան:
«Սանդեյ Էքսպրես» հրատարակչության խմբագիրը հայտարարեց, որ Նաբոկովի վեպը՝ «ամենակեղտոտ գիրքն է», որ նա կարդացել է: Բոլոր տպագրված օրինակները ետ վերադարձվեցին տիրաժից: Պատճառը՝ վեպի պոռնոգրաֆիկ պարունակություն:
2. Օ Հաքսլի «Հրաշալի նոր աշխարհ»
Հաքսլին այս գիրքը գրել է որպես Ուելսի «Մարդիկ ինչպես Աստվածներ» գրքի պարոդիա: Իռլանդիայում գիրքը ընկավ արգելքի տակ ծծնդաբերության շուրջ ծագած վեճերի պատճառով, իսկ ԱՄՆ-ում՝ այն պատճառով, որ ստեղծագործությունը լի է «չափազանց շատ բացասական մտքերով»:
3. Ֆ.Կաֆկա «Կերպարանափոխում»
«Կերպարանափոխում» վեպը պատմում է Գրեգոր Զամզա անունով մի մարդու մասին, ով ֆինանսապես օգնում էր իր մտերիմներին և սիրված էր բոլորի կողմից: Բայց մի անգամ նա արթնանում է և հասկանում է, որ վեր է ածվել հսկայական բզեզի: Հետզհետե նրա մասին բոլորը մոռանում են…
Կաֆկայի այս ստեղծագործությունը երկար ժամանակ արգելքի տակ էր Չեխոսլովակիայի և Խորհրդային Միության տարածքում: Եվ դա այն պատճառով, որ Կաֆկան չէր ուզում գրել չեխերեն, այլ գերադասում էր գերմաներենը:
4. Հ.Միլլեր «Խեցգետնի տրոպիկը»
«Սա գիրք չէ: Սա աղբահոր է, կոյուղի, մարդկային սանձարձակության և այլասերության հոտած մնացորդների ամբողջական լպրծուն հավաքածու», – հայտարարեց Պենսիլվանիա նահանգի Գերագույն դատավոր Մայքլ Մուսմանոն, երբ գիրքը հրապարակվեց: Բանը նրանում է, որ գրքի հեղինակը, բավական բաց, առանց ամոթի որևէ զգացողության, նկարագրել է գրողների արտադրամասում, կոլեգաների և ընկերների հետ ինտիմ հարաբերությունները:
5. Կ.Վոննեգուտ «Սպանդանոց համար հինգ, կամ երեխաների խաչակրաց արշավանքը»
Ըստ սյուժեի, հերոսը՝ ամերիկացի զինծառայող է, ով հայտնվում է գերմանական գերության մեջ: Երկար ժամանակ նրան հսկողության տակ պահում էին Դրեզդենում գտնվող սպանդանոցում: Ամերիկայում այն արգելվել է՝ երեխաներին հոգեբանական տրավմայի չենթարկելու համար, քանի որ պարունակում է հսկայական քանակությամբ սարսափելի սցենաներ:
6. Բ.Ի.Էլլիս «Ամերկյան խելագարը»
Պատրիկ Բեյթմենը՝ հաջողակ գործարար է և սերիական մարդասպան: Ով տեսել է այս գրքի հիման վրա նկարահանված ֆիլմը, կհասկանա, թե ինչու է գիրքը հայտնվել արգելանքի տակ: Գերմանիայում գտան, որ այս գիրքը վնասակար է երեխաներին և սահմանափակեցին վաճառքը:
7. Ս. Ռուշդի «Սատանայական բանաստեղծություններ»
Ավիաաղետից հետո Սալադին Չամչի կյանքը «կտոր-կտոր է լինում»: Իսկ Գիբրեել Ֆիրշիտը պետք է ինչ-որ կերպ կարգավորի իր կյանքը: Շատ մուսուլմաններ գտան, որ գրքի հեղինակը սրբապիղծ մոտեցում ունի իսլամի հանդեպ: Վենեսուելայում այս գիրքը արգելված է առայսօր: Նրան, ում կբռնեն այս գիրքը կարդալուց, սպառնում է 15 ամսյա ազատազրկում:
8. Դ.Սթեյնբեկ «Ցասումի ողկույզներ»
Դ.Սթեյնբեկ «Ցասումի ողկույզներ» գիրքը արգելքի տակ է հայտվել Ամերիկայում: Բայց չնայած դրան, հիացմունքով է ընդունվել տեղացի գրականագետների կողմից: Այնտեղ մեկ ընտանիքի օրինակով նկարագրված է մարդու ողբերգությունը, ով երաշտի և տնտեսական ճգնաժամի պատճառով ստիպված է լքել իր «բույնը»:
9. Չ.Աչեբե «Կազմալուծում»
«Կազմալուծում» գրքում Աչեբեն նկարագրում է գաղութացման և քրստոնեության ազդեցությունը Աֆրիկայում: Սյուժեն զարգանում է XX-րդ դարի սկզբներին: Գիրքը արգելքի տակ է հայտնվել Մալազիայի տարածքում, գուղաթարարների հանդեպ ծայրահեղ վերաբերմունքի համար:
10. Ս.Չոբսկ «Լավ է լինել սուսիկ փուսիկ»
«Լավ է լինել սուսիկ փուսիկ» գիրքը մի տղայի պատմություն է, ով նամակագրական կապի մեջ է անանուն ընկերոջ հետ: Այդ նամակներում թինեյջերի ամբողջ կյանքն է՝ թմրամիջոցներ, ծաղրուծանակ, սեռական ոտնձգություններ: Այն պատճառով, որ գրքում շատ են սեքսուալ բնույթի տեսարանները, Ամերիկյան Գրադարանավարների Ասոցացիան ամեն տարի այն ներառում է հանձման համար արգելված գրքերի ցուցակում: