Հայոց մեծագույն պատմությունը լի է հայտնի հզոր տիրակալներով։ Հիշենք Հայաստանի ողջ բազմահազարամյա գոյության 4 ամենահայտնի հայ առաջնորդների անունները.

Հայկ Նաապետ

Հայոց լեգենդար արքան, որը համարվում է Հայաստանի առաջին տիրակալը պատմության մեջ։ Կառավարել է մ.թ.ա 2400-ական թթ

Ըստ ավանդության՝ Հայկ Նահապետն է Վանա, Ուրմիա և Սևանա լճերի ափին հիմնադրել հայկական առաջին պետությունը։ Նա պարտության մատնեց նաև Հայաստան ներխուժած Բաբելոնի տիրակալ Բելին՝ նետով խոցելով զավթիչին։

Հայկ Նահապետը հիմնադրել է Հայկազունիների առաջին հայկական թագավորական տոհմը՝ Հայկիդները։ Եվ նա ինքնանուն է տվել ողջ հայ ժողովրդին՝ Հայք։

Տիգրան Բ Մեծ

Պատմության մեջ ամենահայտնի հայ տիրակալը: Պատկանել է Արտաշեսյանների փառապանծ տոհմին։ Նա կառավարել է Մեծ Հայքը մ.թ.ա 1-ին դարում։

Տիգրան Բ-ն ստեղծեց մեծ կայսրություն Կասպից ծովից մինչև Եգիպտոս, Կովկասից մինչև Միջերկրական ծով: Նա խիզախորեն մարտահրավեր նետեց հենց Հռոմին՝ հին դարաշրջանի գլխավոր գերտերությանը: Ավելին, նա երբեք չի պարտվել հռոմեացիներին, ըստ էության, յուրօրինակ ոչ-ոքի է տեղի ունեցել …

Տես նաև՝ Տիգրան Մեծին է նվիրված ավելի քան 20 օպերա՝ գրված եվրոպացի կոմպոզիտորների կողմից

Աշոտ II Երկաթ

Հայոց նշանավոր թագավորը Բագրատունիների տոհմից։ Կառավարել է մ.թ. 9-րդ դարում։ Նա հայերին ազատել է արաբական ճնշումներից՝ Սևանի մեծ ճակատամարտում (921թ. ամառ) պարտության մատնելով զավթիչներին։ Նա ստեղծեց հզոր Բագրատունյաց թագավորությունը՝ իր Անի փառավոր մայրաքաղաքով։

Լևոն Բ Մեծ

Կիլիկյան Հայաստանում 13-րդ դարում իշխած Ռուբենյանների տոհմից հզոր արքա։ Լեգենդար մարտիկ, խաչակիր, ով մասնակցել է Կիպրոսի ազատագրմանը և Ակրայի պաշարմանը։ Լևոն Բ-ի օրոք Կիլիկյան Հայաստանը հասավ իր հզորության գագաթնակետին։