Մարդու մարմինը միլիոնավոր տարիների էվոլյուցիայի զարմանալի արդյունքն է: Յուրաքանչյուր տարր ունի իր պատմությունն ու նշանակությունը: Այնուամենայնիվ, մեր հին նախնիներից մենք ժառանգել ենք նաև որոշ «ռելիկտային հավելումներ», որոնք կորցրել են իրենց կարևորությունը գոյատևման համար: Օրինակ, դրանցից են իմաստության ատամները կամ կույրաղիքը: Նաև այդպիսի վիճելի տարրերից են ոտքերի եղունգները: Առաջին հայացքից թվում է, թե դրանք էական օգուտներ չեն տալիս: Բայց արդյո՞ք դա այդպես է: Եկեք պարզենք, թե ինչու է բնությունը թողել մեզ ոտքերի եղունգները և ինչպես են դրանք ծառայում մեր մարմնին:
Չմոռանաք բաժանորդագրվել մեր Telegram ալիքին:
Եղունգների կառուցվածքը և հիմնական գործառույթը
Մեր մարմնի շատ տարրեր միայն առաջին հայացքից են թվում անօգուտ։ Բայց եթե մի քիչ խորանաք, կպարզվի, որ դրանք պետք են եղել ոչ միայն մեր հեռավոր նախնիներին, այլև մեզ՝ շարունակելով կատարել կարևոր խնդիրներ։ Դրա վառ օրինակը քթի մազերն են, որոնք շատ ավելի կարևոր են մարմնի համար, քան շատերը կարող են ենթադրել:
Մոտավորապես նույն իրավիճակն է ոտքերի եղունգների դեպքում։ Ինչպես ձեռքի եղունգները, դրանք բաղկացած են կերատինից՝ սպիտակուց, որը ձևավորում է մազերը, մաշկի վերին շերտը և պաշտպանում փափուկ հյուսվածքները վնասվածքներից: Հեշտ է կռահել, որ եղունգները պաշտպանիչ ֆունկցիա են կատարում։ Դրանք ծածկում են մատների ծայրերի փափուկ հյուսվածքները՝ պաշտպանելով դրանք վնասվածքներից և մեխանիկական ճնշումից։
Բացի այդ, եղունգները ուժեղացնում են մատների շոշափելի ընկալումը, օգնում են զգալ ոտքերի տակ գտնվող մակերեսը և պահպանել հավասարակշռությունը: Հետևաբար, այն մարդիկ, ովքեր կորցրել են իրենց եղունգները վնասվածքի կամ հիվանդության պատճառով, բախվում են դժվարությունների. մատների ծայրերը դառնում են ավելի խոցելի հարվածների և վարակների նկատմամբ, և նվազում է անհարթ մակերեսները զգալու ունակությունը: Դրա պատճառով հավասարակշռություն պահպանելու ունակությունը որոշ չափով վատանում է:
Եղունգների էվոլյուցիոն արմատները
Հասկանալու համար, թե ինչու են մեզ անհրաժեշտ ոտքերի եղունգները, մենք պետք է հետ նայենք մեր էվոլյուցիոն պատմությանը: Պրիմատների մոտ եղունգների «նախնիները» ճանկերն էին: Դրանք օգտագործվել են կաթնասունների կողմից որսի, ինքնապաշտպանության և ծառ մագլցելու համար։ Բայց ինչո՞ւ է պրիմատների մատների ծայրերին հարթ թիթեղներ զարգացել՝ ի տարբերություն այլ ողնաշարավորների: Այս հարցին ստույգ պատասխան դեռ չկա։
Վարկածներից մեկն այն է, որ հարթ եղունգները օգնում էին մեր ընդհանուր պրիմատ նախնիներին բարձրանալ ծառերի վրա և բռնել ճյուղերը: Այս փոփոխությունը բարելավեց ճյուղերի սեղմումը և շարժումներին ավելի մանևրելու հնարավորություն տվեց: Ի տարբերություն այլ ողնաշարավորների, պրիմատներն ունեն երկար մատներ, որոնք կարող են բռնել ճյուղերը: Նման անատոմիայի դեպքում ճանկերը միայն խանգարում են՝ խճճվելով ու կառչելով մակերեսին։ Եղունգները չունեն այդ թերությունները, ինչը թույլ է տալիս պրիմատներին ավելի արագ և հեշտ շարժվել։
Բացի այդ, պրիմատները սոցիալական արարածներ են, որոնց համար մեծ նշանակություն ունի ցեղակիցների մորթու խնամքը (գրումինգ): Պարզվել է, որ հարթ եղունգները ավելի հարմար են այս առաջադրանքի համար։ Ճիշտ է, սա ավելի շատ վերաբերում է առջևի վերջույթների ճանկերի էվոլյուցիային։ Բայց, ամեն դեպքում, դրանք կարելի է համարել յուրատեսակ «էվոլյուցիոն հիշողություն»։ Դրանք մեզ հիշեցնում են այն ժամանակները, երբ մեր նախնիները ապրել են ծառերի վրա և բարձրանալու համար ամուր վերջույթների կարիք ունեին:
Մարդկանց զարգացման և ուղղաձիգ քայլելուն անցնելու հետ մեկտեղ ոտքերը սկսեցին օգտագործվել հիմնականում քայլելու, այլ ոչ թե մագլցելու համար: Միևնույն ժամանակ, եղունգները, ինչպես նշվեց վերևում, շարունակում են պաշտպանիչ գործառույթներ կատարել:
Կարդացեք նաև՝ Գիտնականները բացատրել են թե ինչի համար է և մարդու ինչին են պետք մատնահետքերը
Ո՞րն է ձեռքերի և ոտքերի եղունգների տարբերությունը
Ձեռքի եղունգներն ավելի ակնհայտ կիրառություն ունեն։ Դրանք օգնում են նուրբ մանիպուլյացիաներին, ինչպիսիք են փոքր առարկաներ բռնելը: Օրինակ՝ եղունգները օգնում են մեզ բացել փաթեթները, բռնել մանր իրերը և այլն։ Մեր նախնիներին, ինչպես արդեն պարզեցինք, դրանք օգնել են հոգ տանել իրենց մորթու մասին։
Ինչպես ոտքի եղունգների դեպքում, այնպես էլ ձեռքի եղունգները բարձրացնում են շոշափելու զգայունությունը: Ինչպե՞ս է դա տեղի ունենում: Դրանք ապահովում են հետադարձ ճնշում: Այսինքն՝ մատի ծայրն ավելի ապահով կերպով է ֆիքսված, ինչը թույլ է տալիս ավելի լավ զգալ մանր անհարթությունները։
Ոտքի եղունգների ժամանակակից խնդիրները
Չնայած իրենց առավելություններին՝ ոտքերի եղունգները կարող են անհանգստություն և խնդիրներ առաջացնել: Թերևս դրանցից ամենատարածվածը մաշկի մեջ ներաճումն է: Դա կարող է առաջանալ ոչ պատշաճ խնամքի կամ կիպ կոշիկների պատճառով: Ներաճի պատճառով առաջանում է ցավ և բորբոքում:
Մեկ այլ տարածված խնդիր է՝ սնկերը: Խոնավությունը, որի մեջ հաճախ գտնվում են եղունգները, իդեալական պայմաններ է ստեղծում սնկերի զարգացման համար։ Հարկ է նշել նաև վնասվածքների մասին: Հարվածները և եղունգների վրա ուժեղ ճնշումը կարող է հանգեցնել վնասման կամ նույնիսկ կորստի։ Նման խնդիրներից խուսափելու համար կարևոր է պարբերաբար խնամել եղունգները՝ ճիշտ կտրել դրանք, հագնել հարմարավետ կոշիկներ և պահպանել ոտքերի հիգիենան։
Ամփոփելով վերը նշվածը՝ նշենք, որ ոտքերի եղունգները ամենևին էլ անօգուտ ռուդիմենտ չէ, այլ մեր մարմնի կարևոր տարր, որը կատարում է պաշտպանիչ, սենսորային և էվոլյուցիայով ամրագրած գործառույթներ: Դրանք օգնում են մեզ պահպանել հավասարակշռությունը, պաշտպանել մեր մատները վնասվածքներից և ծառայում են որպես հիշեցում, թե ինչպես է փոխվել մեր մարմինը միլիոնավոր տարիների ընթացքում: Հոգ տարեք ձեր եղունգների մասին, և դրանք կշարունակեն կատարել իրենց գործառույթները՝ կյանքը մի փոքր ավելի հարմարավետ և անվտանգ դարձնելով:
Գրանցվիր մեր 
