Ամեն տարի սովորական մարդը միջինում ենթարկվում է 620 միլիբեր ճառագայթման: Այդ ճառագայթման դոզան նա ստանում է թե՛ բնական և թե՛ տեխնիկական աղբյուրներից: Տարեկան ճառագայթման չափաբաժնի ուղիղ կեսը՝ դա բնական ֆոնի ճառագայթումն է, որը գոյություն ունի շրջակա միջավայրում: Դրա մեծ մասը Ռադոնն է (Rn), որը գազ է, պարունակվում է նաև օդում, չունի համ և հոտ: Իսկ փոքր մասը՝ դա տիեզերական ճառագայթներն են և ինքը՝ Երկիրը:
Մարդու ճառագայթման մյուս կեսը բաժին է հասնում տեխնոգեն աղբյուրներին, որոնք ինչպես կանոն բժշկական, կոմերցիոն, արտադրական ճառագայթումներն են:
Սակայն տարեկան 620 միլիբեր ճառագայթումը մարդու համար վնասակար չէ:
Եվ այսպես մեր շրջապատում ի՞նչն է նպաստում տարեկան ճառագայթման չափաբաժնին:
Սնունդ
Բոլոր բույսերի և կենդանիների օրգանիզմներում պարունակվում են ռադիոակտիվ կալիում 40-ի (K40) և Ռադիում 226-ի (Ra226) հետքային քանակներ: Բացի դրանից ջուրը պարունակում է լուծված ռադիոակտիվ ուրան (U) և թորիում (Th): սակայն սրանց քանակությունները չափազանց փոքր են և հետևաբար մարդու օգտագործած սննդից և ջրից մարդը ստանում է ընդամենը 30միլիբեր չափաբաժին:
Արև
Այն ժամանակ, երբ Երկրի մթնոլորտը պաշտպանում է տիեզերքից և արևից ներթափանցող ռադիոակտիվ ճառագայթներից, բայց այնուամենայնիվ նրանց որոշ մասը ներթափանցում է փթնոլորտի միջով: Ճառագայթման չափը որոշվում է մարդու բնակավայրից, քանի որ մթնոլորտային պայմաններն ու մագնիսական դաշտով է պայմանավորված ճառագայթման չափաբաժինը:
Օրինակ, եթե քաղաքը գտնվում է ծովի մակերևույթից վերև, դա նշանակում է, որ նրա վրա գտնվող օդը ավելի «բարակ է» և հետևաբար ուլտրամանուշակագույն ճառագայթները ավելի հեշտությամբ կարող են անցնել բարակ արգելքով, այսինքն ճառագայթման չափաբաժինը կլինի ավելի մեծ:
Օդային ճանապարհորդություն
Հենց բարձրությամբ է պայմանավորված մարդու ճառագայթահարումը թռիչքի ժամանակ: Ճառագայթման չափը պայմանավորված է բարձրությունից, որով թռչում է ինքնաթիռը և նաև արևի ակտիվությունից: Սովորական թռիչքի ժամանակ մարդը ստանում է 2-5 միլիբեր: Բացի դրանից ամեն անգամ օդանավակայաններում անվտանգության սկանավորում անցնելուց, մարդը ստանում է 0.002 միլիբեր:
Բջջային հեռախոսներ
Բջջային հեռախոսներից ճառագայթահարվելու վտանգը շատ կայուն, սակայն գիտականորեն չապացուցված անհանգստություն են առաջացնում արդեն քանի տարի: Օրինակ ԱՄՆ-ում, իսկ ավելի կոնկրետ Սան-Ֆրանցիսկոյում անցած տարվա հունիսին օրենք է ընդունվել, որ բոլոր վաճառվող հեռախոսների վրա պետք է նշված լինի ճառագայթման մակարդակը:
Բջջային հեռախոսները, ռադիո աշտարակները և նաև Wi-Fi ցանցերը ռադիոհաճախականության ալիքներ են բաց թողնում, որոնք կլանվում են մարդու օրգանիզմի կողմից:
Բժշկական ռենտգենյան ճառագայթում
Ռենտգեն, մամոգրաֆիա և համակարգչային տամոգրաֆիա սրանք մեծացնում են առանց այն էլ այլ տեխնոգեն միջոցներով ստացված ճառագայթման չափաբաժինը: Օրինակ, կրծքավանդակի ռենտգենը դա՝ 10 միլիբեր է: Ամբողջ մարմնի համակարգչային սկանավորումը ամենաքիչը 1000 միլիբեր, ատամնաբուժական ռենտգեն – 1.5 միլիբեր, իսկ ձեռքի կամ ոտքի ռենտգենը՝ 0.5 միլիբեր: