Հնարավոր է՝ դուք արդեն զգում եք, որ օրվա մեջ ժամանակը չի բավականացնում։ Սակայն, պարզվում է, դա միայն ձեր երևակայությունը չէ. օրերն իսկապես կարճանում են։ Ըստ գիտնականների՝ այս տարվա հուլիսի 9-ին, հուլիսի 22-ին և օգոստոսի 5-ին օրվա տևողությունը ստանդարտ 24 ժամից կարճ է եղել 1,3–1,51 միլիվայրկյանով։

Չմոռանաք բաժանորդագրվել մեր Telegram ալիքին:

Թեև ստույգ պատճառը մնում է առեղծված, կան մի քանի հնարավոր գործոններ՝ փոփոխություններ մթնոլորտում, սառցադաշտերի հալում, տեղաշարժեր Երկրի միջուկում և մագնիսական դաշտի թուլացում, գրում է Daily Mail-ը։

Մի քանի միլիվայրկյանի կորուստը հատուկ անհանգստության առիթ չէ, սակայն սարսափեցնող սյուժեով մի նոր գիրք նկարագրում է մի աշխարհ, որը բառացիորեն «դուրս է գալիս ուղեծրից»։ Ալեքս Ֆոսթերի «Circular Motion» վեպում Երկրի վրա օրերը սկզբում կրճատվում են մինչև 23 ժամ, հետո՝ 20, իսկ այնուհետև՝ ընդամենը մինչև երկու ժամ։

Կատաղի պտտվող հոլի նման՝ մոլորակն այնքան արագ է պտտվում, որ նույնիսկ ձգողականության ուժն է թուլանում, իսկ արևը ծագում ու մայր է մտնում էլ ավելի արագ։ Փորձագետները նկարագրում են նման սցենարի իրական հետևանքները՝ խոշորամասշտաբ աղետներ, ջրհեղեղներ և երկրաշարժեր։

Ի՞նչ կլինի, եթե Երկիրն ավելի արագ պտտվի

Ֆոսթերի գրքում Երկրի պտույտի արագացումը տեղի է ունենում հսկայական ինքնաթիռների ցանցի պատճառով, որոնք թռչում են 9 հազար մետր բարձրության վրա՝ արմատապես փոխելով տրանսպորտային համակարգերը։ Սկզբում արագացումը հազիվ նկատելի է, օրերը կարճանում են ընդամենը մի քանի վայրկյանով, և ոչ ոք դա չի նկատում։ Սակայն աստիճանաբար պտույտն այնքան է արագանում, որ օրը տևում է ընդամենը երկու ժամ, և դա հանգեցնում է համաշխարհային աղետի։

Եթե Երկրի պտույտն իսկապես արագանար, կառաջանար «կենտրոնախույս էֆեկտ». օբյեկտները կսկսեին հեռանալ մոլորակի առանցքից, ինչպես կախովի աթոռները կարուսելի վրա։

Օվկիանոսները դուրս կցցվեին հասարակածի շուրջ՝ Երկրին տալով շեղանկյան տեսք, իսկ բևեռային շրջաններից դուրս մղված ջուրը կնվազեցներ Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոսի խորությունը և կհեղեղեր հասարակածային շրջանները։ Նույնիսկ հասարակածի այն ցամաքային հատվածները, որոնք ջրի տակ չէին անցնի, ավելի մեծ ռիսկի տակ կլինեին ցունամիների և ջրհեղեղների պատճառով։

Սան Դիեգոյի Կալիֆոռնիայի համալսարանի երկրաֆիզիկայի պրոֆեսոր Դունկան Էգնյուն նշել է, որ «ամենամեծ փոփոխությունները տեղի կունենան օվկիանոսային մակընթացությունների և տեղատվությունների հետ»։

Ինչպես գիտեն բոլոր նրանք, ովքեր լողափին եղել են, ամբողջ աշխարհի ափամերձ գոտիներում նկատվում են մակընթացություններ և տեղատվություններ՝ պայմանավորված Լուսնի և Արևի ձգողությամբ՝ Երկրի պտույտի հետ համատեղ։ Այժմ մոլորակի պտույտը յուրաքանչյուր 24 ժամ 50 րոպեում առաջացնում է երկու մակընթացություն և երկու տեղատվություն։

«Փոխե՛ք դա 10%-ով, և որոշ տեղերում մակընթացություններն ավելի մեծ կլինեն, իսկ մյուսներում՝ ավելի փոքր», — Daily Mail-ին ասել է պրոֆեսոր Էգնյուն։

Բացի այդ, որքան արագ է պտտվում Երկիրը, այնքան արագ են շարժվում տեկտոնական սալերը, ինչը կարող է ուժեղացնել երկրաբանական լարվածությունը և հանգեցնել «բազմաթիվ երկրաշարժերի», հավելել է նա։

Հարկ է հիշել, որ հասարակածում (որտեղ Երկրի շրջագիծն ամենամեծն է) պտտման արագությունն ավելի բարձր է, քան արևադարձային գոտիներում կամ բևեռներում՝ մոտավորապես 1650 կմ/ժ՝ բևեռների մոտ գրեթե զրոյի դիմաց։ Մենք մակերևույթի վրա մնում ենք ձգողականության շնորհիվ, բայց եթե պտույտն այնքան արագանա, որ կենտրոնախույս ուժը գերազանցի ձգողականությանը, օբյեկտները կսկսեն թռչել տիեզերք։

«Որքան արագ պտտվի Երկիրը, այնքան ձգողականությունն ավելի շատ կփոխհատուցվի, և այնքան ավելի թեթև դուք ձեզ կզգաք», — New Scientist-ի համար նախատեսված հոդվածում պատմել է Ֆոսթերը։

NASA-ի աստղագետ, դոկտոր Սթեն Օդինվալդն իր հերթին նախազգուշացրել է, որ եղանակային երևույթները կդառնան էքստրեմալ և կործանարար։ Պտույտի արագացման հետ ուժեղանում է նաև Կորիոլիսի էֆեկտը, որը ցիկլոններին հաղորդում է իրենց պտույտը։ Փոթորիկներն ավելի արագ կպտտվեն և ավելի շատ էներգիա կկրեն։

Եթե Երկրի պտույտն արագանար, դա կնշանակեր ավելի քիչ ցերեկային լույս և քնելու համար ավելի քիչ ժամանակ, ինչը կնվազեցներ մարդկանց արտադրողականությունը։

Կարդացեք նաև՝ Ի՞նչ կլինի, եթե Երկրի պտույտները դանդաղեն

Ժամացույցները պետք է անընդհատ հետ տրվեին օրերի կրճատմանը զուգընթաց, կամ նույնիսկ պետք կլիներ ժամանակի հաշվարկման բոլորովին նոր համակարգ հորինել։ Չնայած մարդն ունի «ցիրկադային ռիթմ»՝ ներքին կենսաբանական ժամացույց՝ կապված 24-ժամյա օրվա հետ։ Դրա խախտումն (օրինակ՝ թռիչքների պատճառով) արդեն իսկ առաջացնում է ֆիզիկական և հոգեբանական խնդիրներ։

Բացի այդ, շատ արբանյակներ կհայտնվեին ոչ իրենց տեղերում, ինչը կառաջացներ խափանումներ կապի, ինտերնետի, հեռուստատեսության և այլ համակարգերում։ Սակայն հարկ է հիշել, որ Երկրի պտույտն այդ աստիճան արագացնելու գաղափարը, ըստ գիտնականների, «բոլորովին անհեթեթ է»։