Քնի հետազոտողները և նյարդաբանները կարծում են, որ քնի մեջ փռշտալը գրեթե անհնար է։

Փռշտոցը ռեֆլեքսային գործողություն է, որով օտար մասնիկները կամ գրգռիչները, ինչպիսիք են փոշին, ծուխը կամ ալերգենները, հեռացվում են քթի խոռոչից: Երբ դրանք հասնում են քթի լորձաթաղանթին, այն առաջացնում է զգայական նյարդերի խթանում, որոնք ազդանշան են փոխանցում ուղեղին: Ուղեղն իր հերթին հրաման է ուղարկում կրծքավանդակի, որովայնի և կոկորդի մկաններին միաժամանակ կծկվելու համար, ինչը ստեղծում է օդային ճնշում, որը դուրս է գալիս քթանցքներից և բերանից՝ բնորոշ «հապչի» ձայնով:

Չմոռանաք բաժանորդագրվել մեր Telegram ալիքին:

Հնարավո՞ր է փռշտալ քնած ժամանակ.

Պատասխանելով այն հարցին, թե ինչու մարդիկ չեն փռշտում քնած ժամանակ, մասնագետները նշում են մի քանի հիմնական պատճառ. Առաջինը միանգամայն ակնհայտ է. անկողնում մենք շատ ավելի քիչ գործոնների ենք ենթարկվում, որոնք առաջացնում են փռշտոց: Ընտանի կենդանիները, որպես կանոն, նույնպես քնում են, փոշին ամբողջ բնակարանով չի թռչում… Գումարած՝ պառկած դիրքում մեր քթի հատվածները կարող են մասամբ փակվել, ուստի գրգռիչները գործնականում չեն մտնում դրանց մեջ։

Բայց բացի արտաքին պատճառներից, կան նաև ֆիզիոլոգիական։ Գիշերվա ընթացքում մենք զգում ենք քնի երկու տարբեր տեսակներ՝ արագ և դանդաղ: Առաջինը կազմում է գիշերվա 20-25 տոկոսը. այս ընթացքում մենք վառ երազներ ենք տեսնում, մեր բիբերը արագ շարժվում են կոպերի տակ, և մեր ուղեղի ալիքներն ակտիվ են գրեթե նույն կերպ, ինչ արթնության ժամանակ: Դանդաղ փուլում մենք ընկնում ենք խորը և հանգիստ քնի մեջ:

Այս երկու փուլերը մեզ փռշտալուց զերծ են պահում տարբեր եղանակներով: Այսպիսով, խոր քնի ժամանակ ուղեղը նվազեցնում է սիմպաթիկ նյարդային համակարգի գործունեությունը, որը վերահսկում է բազմաթիվ ռեֆլեքսներ՝ ոչ միայն փռշտոց, այլև քաղց, ծարավ և զուգարան գնալու ցանկություն:

Կարդացեք նաև՝ Փռշտալու ոճը կարող է շատ բան պատմել բնավորության մասին

Արագ քնի ժամանակ, երբ մենք երազում սլանում ենք նստած դինոզավրերի վրա կամ ցատկում ամպերի վրայով, մեր ուղեղը մեկուսացնում է մեր մարմինը, որպեսզի մենք իրականում չկարողանանք անել այն, ինչ տեսնում ենք: Արդյունքում մկանները կիսակաթվածահար վիճակում են լինում, իսկ փռշտալու հավանականությունը գրեթե ամբողջությամբ վերանում է։

Թեև գիտնականները մոտավորապես հասկանում են, թե ինչ մեխանիզմով է ճնշվում մարմնի այս բնական ֆունկցիան, այս թեմայով ոչ մի հետազոտություն չի իրականացվել: Այնուամենայնիվ, գիտնականները վստահ են, որ մարդիկ, ովքեր պնդում են, որ կարող են փռշտալ քնի մեջ, իրականում դա արել են արթուն ժամանակ: